Bình Ngô đại cáo đã trở thành tác phẩm cổ điển sớm đi vào sách giáo khoa từ phổ thông cơ sở đến phổ thông trung học. Và được giảng dạy ở tất cả các trường cao đẳng, đại học ngành khoa học xã hội – nhân văn ở Việt Nam. Vậy Bình Ngô đại cáo ra đời năm nào cùng Giaingo tìm hiểu nhé!
Bình Ngô đại cáo ra đời năm 1428. Đầu năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, đặt tên hiệu là Thuận Thiên, cử Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo.
Bài cáo ra đời trong lúc toàn quân, toàn dân ta vui mừng chào đón chiến thắng sau mười năm chiến đấu gian khổ, anh dũng. Với tinh thần nhân nghĩa cao cả và bằng tài năng kiệt xuất, vốn sống phong phú, Nguyễn Trãi đã viết nên áng “thiên cổ hùng văn” này.
Bình Ngô đại cáo được công bố năm vào thánh Chạp, năm Đinh Mùi. Tức đầu năm 1428. Đại cáo bình Ngô có ý nghĩa trọng đại như một bản tuyên ngôn độc lập.
Tác giả Nguyễn Trãi lúc bây giờ thay lời Bình Định Vương Lê Lợi để tuyên cáo về việc giành chiến thắng trong cuộc kháng chiến với nhà Minh. Bài cáo đã khẳng định sự độc lập của nước Đại Việt.
Hoàn cảnh ra đời của Bình Ngô đại cáo: Sau khi quân ta đại thắng, tiêu diệt và làm tan rã 15 vạn viện binh của giặc, Vương Thông buộc phải giảng hòa, rút quân về nước, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Đại cáo Bình Ngô.
Bình Ngô đại cáo ra đời trong không khí hân hoan vui mừng chiến thắng của nhân dân ta. Bằng tin thần nhân nghĩa và tài năng của mình, Nguyễn Trãi đã thành công với Bình Ngô đại cáo.
“Đại cáo bình Ngô” là dịch 4 chữ Hán: Bình Ngô Đại Cáo, tác phẩm Do Nguyễn Trãi viết lấy danh nghĩa của Vua Lê Thái Tổ.
Nhan đề có ý nghĩa sau: “Đại Cáo Bình Ngô” là Bản cáo lớn gửi đến quốc dân đồng bào về chiến thắng oanh liệt của quân dân ta đánh tan được quân Ngô.
Về phương diện nội dung
Bình Ngô đại cáo có ý nghĩa trọng đại của một bản tuyên ngôn độc lập. Bài cáo mang ý nghĩa trọng đại của quốc gia. Được công bố rộng khắp về việc dẹp yên giặc Ngô, tổng kết toàn diện cuộc kháng chiến chống xâm lược trong đó lên án tội ác của quân Minh.
Kể lại quá trình kháng chiến đầy gian khổ, hi sinh nhưng thắng lợi vẻ vang, ngợi ca lòng yêu nước, tinh thần nhân nghĩa và tài trí thao lược của quân và dân ta.
Về phương diện nghệ thuật
Đây là một văn bản chính luận tài tình. Với cảm hứng trữ tình sâu sắc, Bình Ngô đại cáo tố cáo tội ác kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đây là một trong những văn bản thuộc thể cáo xuất sắc của văn học Việt Nam.
Nhà Minh là nhà nước phong kiến phương Bắc tiếp nối 11 đời vua nhà Nguyên (1271-1368). Chu Nguyên Chương lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lật đổ nhà Nguyên, mở ra nhà Minh. Nhà Minh trị vì Trung Quốc được cả thảy 277 năm, gồm 16 đời hoàng đế (bắt đầu từ Minh Thái tổ: 1368-1398 đến Minh Tư Tông: 1627-1644).
Giặc Minh xâm chiếm nước ta vào đời vua Minh Thành Tổ (1407) và rút quân bại trận ở chiến trường Đại Việt vào đời vua Minh Tuyên Tông (1427). Minh Thái Tổ là vị vua khai sáng nhà Minh, tên thật là Chu Nguyên Chương, đi tu ở chùa Hoàng Giác.
Thời thanh niên, Chu Nguyên Chương tham gia nghĩa quân Hồng Cân chống lại ách thống trị của nhà Nguyên. Nhưng sau thấy lực lượng Hồng Cân thiếu chặt chẽ, ô hợp nên Chu Nguyên Chương rời bỏ tổ chức này để lập quân đội riêng, thuộc lực lượng Minh giáo (Manichéisme).
Năm 1363, Chu Nguyên Chương đánh tan đạo quân Nguyên và năm sau (1364) xưng hiệu là Ngô Vương. Chẳng bao lâu, Chu Nguyên Chương dẹp tan lần lượt các đạo quân của nhà Nguyên, thống nhất vùng lãnh thổ phía nam Trung Quốc rồi thôn tính cả Trung Nguyên.
Năm 1368, Chu Nguyên Chương lên ngôi hoàng đế, đặt quốc hiệu là Minh. Đời vua Minh Thành Tổ (tên Chu Lệ, con trai của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương), giặc Minh xâm lược nước ta. Đến đời Minh Tuyên Tổ (tên Chu Chiêm Cơ, cháu cố của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương) thì thất bại rút quân về phương Bắc.
Dù nhà Minh tự xưng là “Minh” (chữ “Minh” trong khái niệm Minh giáo có nghĩa là “sáng”) nhưng vì đó là giặc xâm lược nên dân ta lúc bấy giờ không gọi nó là “Minh” mà gọi là “Ngô”. Dân ta lấy danh hiệu của cha đẻ và ông cố nội của vua họ (Ngô Vương – người sáng lập triều Minh) mà gọi chửi.
Dân ta gọi đó là “giặc Ngô” chứ không gọi “giặc Minh” và Bình Ngô đại cáo có nghĩa là bài cáo để tuyên bố rộng rãi cho toàn dân biết cuộc kháng chiến chống giặc Minh của nhân dân ta đã thành công, thắng lợi.
Hi vọng với những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản ‘Áng thiên cổ hùng văn’ Bình Ngô đại cáo ra đời năm nào. Đừng quen theo dõi GiaiNgo để cập nhật những nội dung mới mỗi ngày nhé!
