Nhật thực là một trong những hiện tượng thiên văn nhận được sự quan tâm của nhiều người nhất là các bạn trẻ. Vậy nhật thực xảy ra khi nào? Hãy cùng GiaiNgo khám phá những nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Hiện tượng nhật thực là hiện tượng khi ta quan sát từ trái đất thấy rằng mặt trăng đi qua giữa mặt trời và trái đất trên cùng một đường thẳng. Khi đó, mặt trăng sẽ che khuất hoàn toàn hay một phần mặt trời.
Cụ thể, khi trái đất chuyển động quanh mặt trời trong khi mặt trăng chuyển động quanh trái đất. Mỗi chu kỳ của mình, mặt trăng đi vào vị trí nằm giữa trái đất và mặt trời một lần.
Tuy nhiên, vì hai quỹ đạo lệch nhau khoảng 5 độ nên không phải lần nào mặt trăng cũng đi cắt qua đường nối trái đất và mặt trời. Vì thế, nhiều lần mặt trăng đi vào giữa thời điểm “trăng mới” (new moon), đêm không trăng mới có một lần 3 thiên thể (mặt trời – mặt trăng – trái đất) thẳng hàng.
Thông thường có 4 kiểu nhật thực, được xác định nhờ các vùng bóng tối của mặt trăng khi nhìn từ trái đất.
Nhật thực toàn phần
Hiện tượng này xảy ra khi mặt trời bị che khuất bởi mặt trăng tạo ra các vùng tối và bóng nửa tối xuất hiện trên bề mặt trái đất. Hiện tượng nhật thực toàn phần này chỉ có thể diễn ra khi mặt trăng tiếp cận được với quỹ đạo.
Để có thể quan sát được hiện tượng nhật thực toàn phần. Người xem phải đứng ở trên đường di chuyển của vùng bóng tối của mặt trăng. Những người đứng ở vùng bóng nửa tối chỉ quan sát được hiện tượng nhật thực một phần.
Nhật thực một phần
Hiện tượng này xảy ra khi đĩa của mặt trời bị che khuất hoàn toàn bởi mặt trăng. Nhật thực một phần chỉ xảy ra khi xuất hiện vùng nửa bóng tối ở trên bề mặt trái đất.
Nhật thực hình khuyên
Có thể nói, nhật thực hình khuyên là hiện tượng thiên văn thú vị nhất. Hiện tượng này xảy ra khi đĩa của mặt trăng che khuất trung tâm của đĩa mặt trời. Chỉ có phần rìa bên ngoài của mặt trời lộ ra.
Lúc này khi quan sát, chúng ta sẽ thấy vùng rìa ngoài của mặt trời có dạng như một chiếc nhẫn. Khi mặt trăng ở quanh viễn điểm quỹ đạo thì mới xảy ra hiện tượng nhật thực hình khuyên.
Nhật thực lai
Hiện tượng nhật thực lai rất hiếm khi xảy ra. Nhật thực lai thường xảy ra khi nhật thực hình khuyên chuyển sang nhật thực toàn phần.
Việc quan sát hiện tượng nhật thực giúp các bạn yêu thiên văn có thể hình dung trực quan về vị trí các hành tinh trong hệ mặt trời. Hiện tượng nhật thực là minh chứng rõ ràng nhất để thấy mặt trăng đi phía trước mặt trời và dần che khuất mặt trời.
Từ đó, chúng ta có thể hình dung trong hệ mặt trời như thế nào. Vì sao vị trí của chúng ta chỉ quan sát được hơn 71% độ che phủ mà không phải là toàn phần hay hình khuyên.
Bên cạnh đó, khi quan sát nhật thực ở các điểm cầu khác nhau. Sẽ cùng chụp ảnh nhật thực một phần, tại cùng thời điểm ở mỗi địa phương độ che phủ sẽ khác nhau. Sự khác biệt này sẽ giúp chúng ta có thể đoán được khoảng cách từ trái đất đến mặt trăng là bao nhiêu.
Lịch sử cổ đại và quan niệm của một số người hiện đại, nhật thực thuộc về hiện tượng siêu nhiên. Hiện tượng nhật thực toàn phần gây ra sự sợ hãi đối với người dân thời cổ đại do thiếu hiểu biết về thiên văn học.
Nhật thực xảy ra khi trái đất, mặt trăng và mặt trời cùng nằm trên một đường thẳng, mặt trời bị mặt trăng che khuất. Khi đó mặt trăng nằm giữa trái đất và mặt trời.
Vào ban ngày mới có khả năng mặt trăng nằm giữa trái đất và mặt trời, vậy nhật thực xảy ra vào ban ngày.
Gần đây nhất 21/06/2020 bắt đầu từ khoảng 13 giờ 15 phút đến khoảng 19 giờ 20 phút chiều hôm sau nhật thực diễn ra trên khắp Việt Nam. Đây cũng là lần hiếm hoi mà người dân trên khắp cả nước đều có thể quan sát được hiện tượng nhật thực.
Sau đó theo báo cáo từ nghiên cứu khoa học phải đến năm 2031. Người dân Việt Nam mới lại cùng nhau chứng kiến hiện tượng nhật thực trên toàn quốc.
Việt Nam là nước nằm trong số các quốc gia có thể quan sát được nhật thực một phần với vùng che phủ đáng chú ý. Theo đó, người dân tại Hà Nội có thể quan sát nhật thực một phần với độ che phủ lên tới 77%. Tỷ lệ này sẽ giảm dần khi đi xuống các tỉnh phía nam.
Ở Việt Nam để quan sát được hiện tượng nhật thực chúng ta phải chờ đợi rất lâu từ 1-3 năm thậm chí là 10 năm. Bởi vậy, các hiện tượng nhật thực, nguyệt thực luôn được các bạn trẻ mong chờ và thu hút được rất nhiều sự quan tâm đặc biệt.
Với các thông tin trên đây của GiaiNgo về nhật thực xảy ra khi nào và những thời điểm nhật thực xảy ra trong năm sẽ giúp ích bạn. Đừng quên theo dõi GiaiNgo để cập nhật những tin tức mới thú vị mỗi ngày nhé!
