Vào những năm tám mươi của thế kỷ XIX, thực dân Pháp lên kế hoạch mở rộng thuộc địa bằng việc giành giật thị trường ở các khu vực Đông và Đông Nam Á. Việt Nam được xem là một “con mồi ngon” trong mắt chúng và Đà Nẵng chính là “ bàn đạp” giúp chúng tấn công xâm lược Việt Nam. Vậy tại sao thực dân pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên? Hãy cùng GiaiNgo đi tìm câu trả lời!
Thực dân Pháp xâm lược nước ta vì muốn chiếm đánh nước ta, biến Việt Nam thành một nước thuộc địa của chúng. Pháp là một trong những nước chủ nghĩa tư bản hiếu chiến. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Pháp thời bấy giờ đòi hỏi phải có thuộc địa để khai thác và bóc lột.
Từ giữa thế kỉ XIX, thực dân Pháp cùng với các nước tư bản phương Tây ráo riết chạy đua trong cuộc chiến tranh giành thị trường thuộc địa. Trong đó, khu vực Đông và Đông Nam Á là miếng mồi ngon béo bở. Việt Nam cũng nằm trong số đó.
Nước ta với một vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng (phía đông bán đảo Đông Dương), giàu tài nguyên, khoáng sản. Nguồn nhân công đông, rẻ mạt, rất thích hợp để vơ vét tài nguyên thiên nhiên và bóc lột sức lao động. Đặc biệt, lúc bấy giờ chế độ phong kiến Việt Nam cũng đang trong tình trạng suy yếu. Đó chính là những nguyên nhân sâu xa khiến cho thực dân Pháp thôn tính nước ta.
Và để châm ngòi chiến tranh, Pháp cần một lí do thích hợp. Vì thế vào chiều 31/08/1858, lấy cớ bảo vệ đạo Gia Tô, liên quân Pháp – Tây Ban Nha dàn trận trước cửa biển Đà Nẵng.
Ngày 01/09/1858, thực dân Pháp nổ súng mở đầu cuộc xâm lược nước ta.
Thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên vì nơi đây có một vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, địa thế thuận lợi và người dân ở đây theo đạo Thiên Chúa giáo rất đông. Pháp muốn đánh chiếm một căn cứ quan trọng để làm bàn đạp tấn công kinh thành Huế, buộc triều Nguyễn phải đầu hàng, kết thúc nhanh cuộc chiến tranh xâm lược của chúng đối với nước ta.
Vị trí chiến lược quan trọng
Đà Nẵng lúc bấy giờ là một địa phận của tỉnh Quảng Nam. Phía bắc giáp với tỉnh kinh thành Huế, phía đông giáp với biển Đông. Phía nam là những vùng đất màu mỡ và có vựa lúa lớn nhất nước ta. Phía Tây lại có thể làm căn cứ đánh sang Lào.
Địa thế thuận lợi
Được xem là “cổ họng” của kinh thành Huế khi Đà Nẵng chỉ cách Huế khoảng 100 ki-lô-mét. Nếu đánh chiếm được Đà Nẵng, chỉ cần vượt qua đèo Hải Vân có thể tấn công được thủ phủ của triều đình phong kiến nhà Nguyễn. Đặc biệt nhất là Đà Nẵng có cảng nước sâu, rộng. Tàu chiến có thể dễ dàng ra vào cửa biển.
Lợi dụng tôn giáo
Đà Nẵng hồi đó có nhiều người dân theo đạo Thiên Chúa giáo. Lợi dụng điều này, Pháp có thể dễ dàng cài cắm nhiều giáo sĩ, gián điệp đội lốt thầy tu, con buôn,… hoạt động ở đây trước. Bọn chúng trở thành người đi tiên phong, vạch đường cho quân đội Pháp xâm lược nước ta.
Vì thế, Đà Nẵng chính là là con đường nhanh nhất, ít hao tốn nhân, vật lực nhất của Pháp. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi để Pháp tiến hành âm mưu xâm lược của mình.
Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu mở đầu cuộc tấn công nhằm thực hiện kế hoạch “đánh nhanh, thắng nhanh” của chúng. Ý định của thực dân Pháp là đưa quân vào đánh Đà Nẵng. Sau khi chiếm cứ xong, chúng sẽ đưa quân kéo thẳng ra tấn công triều đình Huế, buộc nhà Nguyễn phải đầu hàng.
Bởi vì có một vị trí chiến lược quan trọng cùng với địa thế cảng nước sâu, rộng, tàu chiến có thể ra, vào dễ dàng. Mặt khác, Đà Nẵng lại nằm trên đường thiên lí Bắc – Nam. Nếu chiếm được Đà Nẵng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để Pháp đưa quân ra Bắc, cũng như tấn công vào Nam, tiến hành xâm lược nước ta.
Tuy nhiên, khi Pháp tiến hành kế hoạch xâm chiếm nước ta, dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương, quân ta đã chống trả quyết liệt. Kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp thất bại. Sau năm tháng, Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà.
Thực dân Pháp chọn Gia Định là mục tiêu tấn công sau Đà Nẵng vì nhiều lí do:
Thứ nhất, Gia Định là thủ phủ ở phía Nam nước ta, cách rất xa Trung Quốc. Triều đình phong kiến nhà Nguyễn chịu sự chi phối lớn cũng như nhận rất nhiều tiếp ứng từ nhà Thanh. Nếu tấn công, quân đội nhà Thanh sẽ không thể nào tiếp ứng kịp thời cho quân đội triều Nguyễn.
Thứ hai, Gia Định cũng cách xa kinh thành Huế. Nếu tiến đánh ở đây, triều đình Huế khó có thể kịp thời tiếp viện được. Như vậy, quân đội Pháp sẽ dễ dàng hơn trong việc tấn công.
Thứ ba, Sài Gòn – Gia Định được coi là trung tâm lớn ở miền Nam. Các vùng phụ cận là những vựa lúa màu mỡ. Nếu chiếm được Gia Định tức là sẽ chiếm được kho lúa gạo của triều đình nhà Nguyễn. Hơn nữa, lúc này người Pháp phải hành động nhanh vì tư bản Anh cũng đang ngấp nghé chiếm đóng Sài Gòn.
Thứ tư, sau khi đánh chiếm được Gia Định, Pháp có thể men theo đường sông Cửu Long, đánh ngược lên Campuchia (Cao Miên) để tấn công lưu vực sông Mê Kông.
Chính vì vậy, sau khi thất bại kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” ở Đà Nẵng, thực dân Pháp đã chuyển sang chinh chiến với hướng tấn công vào Gia Định, sau đó là Nam Kì. Nếu thành công, Pháp sẽ thực hiện được một phần trong mục tiêu xâm lược Việt Nam của mình.
GiaiNgo hy vọng qua bài viết này bạn sẽ hiểu được tại sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên. Đừng quên ủng hộ, Like và Share những bài viết tiếp theo của GiaiNgo nhé!
