Cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản những năm tám mươi của thế kỉ XIX đã làm thay đổi vận mệnh của quốc gia Đông Á này. Vậy nội dung của cuộc cải cách này là gì? Tại sao nói cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản? Mời bạn đọc theo dõi câu trả lời qua bài viết sau của GiaiNgo!
Cuộc Duy tân Minh Trị hay còn gọi là cải cách Minh Trị hoặc cách mạng Minh Trị. Đây là một chuỗi các sự kiện cải cách, cách tân dẫn đến các thay đổi to lớn trong cấu trúc xã hội và chính trị của Nhật Bản. Cuộc cách mạng Minh Trị diễn ra từ năm 1866 đến năm 1869.
Nội dung cuộc Duy tân Minh Trị
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa – giáo dục,…
Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thành lập chính phủ mới; trong đó đại biểu của tầng lớp quý tộc tư sản hóa đóng vai trò quan trọng. Thực hiện “phế phiên, lập huyện” để xóa quyền lực của các đại danh, bãi bỏ hệ thống lãnh địa và danh hiệu của các đại danh. Đồng thời tuyên bố “tứ dân bình đẳng”.
Năm 1889, Hiến pháp mới được ban hành quy định Nhật Bản là một quốc gia quân chủ lập hiến.
Triều đình ban bố quyền tự do buôn bán (kể cả ruộng đất) và đi lại. Thiết lập chế độ tiền tệ thống nhất (đồng Yên). Xây dựng cơ sở hạ tầng (đặc biệt là đường sắt) và phát triển chủ nghĩa tư bản đến tận các vùng nông thôn.
Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh. Lục quân theo mô hình Lục quân Đức.
Hải quân theo mô hình Hải quân Anh. Các công xưởng và nhà máy vũ khí theo mô hình công binh Pháp. Hệ thống hậu cần học hỏi từ Hoa Kỳ.
Công nghiệp đóng tàu chiến được chú trọng, tăng cường mua và sản xuất vũ khí, đạn dược. Mời các giảng viên quân sự nước ngoài về để giảng dạy và đưa các sinh viên sĩ quan đến một số nước như Anh, Pháp học tập.
Đưa những thành tựu khoa học khoa học – kỹ thuật vào giảng dạy và thi hành chính sách giáo dục bắt buộc. Chú trọng đưa nội dung khoa học – kĩ thuật vào giảng dạy.
Chất lượng dạy học cũng như chương trình chịu ảnh hưởng Hoa Kỳ và Phương Tây về nhiều mặt. Cử học sinh giỏi đi du học ở các nước phương Tây,…
Cuộc cải cách Minh Trị đã làm thay đổi bộ mặt của Nhật Bản, đưa quốc gia này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản bởi vì nó mang những đặc điểm như một cuộc cách mạng tư sản, nhưng không triệt để.
Đặc điểm của cuộc cách mạng tư sản:
Cuộc cải cách Minh Trị đã đưa Nhật Bản phát triển theo mô hình của các nước tư bản. Tuy nhiên không do giai cấp tư sản lãnh đạo, không triệt để xóa bỏ sự thống trị của giai cấp địa chủ phong kiến. Cho nên có thể gọi đây là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để. Nó chưa phải là một cuộc cách mạng tư sản nhưng có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị đó là đưa ra những cải cách để phát triển đất nước và giúp Nhật Bản thoát khỏi số phận bị xâm lược.
Cuộc Duy tân Minh Trị đã giúp Nhật Bản phát triển nhanh chóng. Từ một quốc gia phong kiến lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp. Cuộc cải cách tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Cuộc Duy tân Minh Trị cũng giúp Nhật Bản tránh khỏi nguy cơ bị xâm lược từ nước đế quốc, thực dân phương Tây. Sau cuộc cải cách Minh Trị, Nhật Bản từ một nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa,
Bài viết trên đã cung cấp cho chúng ta những thông tin về cuộc Duy tân Minh Trị. Cũng như giải thích nguyên nhân tại sao nói cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản. GiaiNgo hi vọng bạn đọc đã có thêm cho mình những kiến thức lịch sử thú vị. Đừng quên theo dõi chúng tôi nhé!
