Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945) là cuộc chiến tranh gây tổn thất nặng nề nhất về người và của trong lịch sử của nhân loại. Chiến tranh kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít. Từ đó, dẫn đến những sự phân chia, biến đổi của tình hình thế giới.
Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây của GiaiNgo!
Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai:
Nguyên nhân sâu xa
Sau cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914 – 1918), những mâu thuẫn mới về quyền lợi, thị trường và thuộc địa giữa các nước đế quốc lại nảy sinh. Nguyên nhân là do tác động của quy luật phát triển không đồng đều về kinh tế và chính trị giữa các nước tư bản trong thời đại đế quốc chủ nghĩa.
Đặc biệt, việc tổ chức và phân chia thế giới theo trật tự Vecsxai – Oasinhtơn đã không còn phù hợp với tình hình thế giới khi đó nữa. Lúc bấy giờ bắt buộc phải có một cuộc chiến tranh mới giữa các nước đế quốc để tổ chức, phân chia lại thế giới.
Nguyên nhân trực tiếp
Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 làm cho những mâu thuẫn giữa các nước đế quốc ngày càng sâu sắc. Điều này dẫn tới việc cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở Đức, Italia, Nhật Bản với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới.
Thủ phạm gây chiến là phát xít Đức, Italia và Nhật Bản. Thế nhưng, các cường quốc phương Tây lại dung túng, nhượng bộ, tạo điều kiện cho phát xít gây ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.
Ngày 1/9/1939, Đức nổ súng tấn công Ba Lan. Sau đó, Pháp và Anh tuyên chiến với phát xít Đức. Chiến tranh thế giới thứ hai chính thức bùng nổ.
Tính chất của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai:
Ngày 1/9/1939, Đức mở đầu chiến tranh bằng cuộc tấn công Ba Lan. Phát xít Đức nhanh chóng chiếm được các nước châu Âu (trừ Anh và vài nước trung lập). Ngày 22/6/1941, Đức tấn công đánh chiếm vào lãnh thổ Liên Xô.
Ở Thái Bình Dương, ngày 7/2/1941, quân Nhật Bản bất ngờ tập kích hạm đội Mĩ ở Trân Châu Cảng (đảo Hawaii). Quân đội Nhật chiếm toàn bộ vùng Đông Nam Á và một số đảo lớn.
Ở Bắc Phi, tháng 9/1940, quân Italia tấn công Ai Cập. Chiến tranh lan rộng ra toàn thế giới.
Tháng 1/1942, Mặt trận Đồng Minh chống phát xít được thành lập.
Ngày 2/2/1943, chiến thắng ở Xtalingrát của quân Liên Xô đã tạo nên bước ngoặt cho cuộc chiến tranh. Hồng quân Liên Xô và liên quân Mĩ – Anh mở nhiều cuộc phản công trên khắp các mặt trận.
Cuối năm 1944, toàn bộ lãnh thổ Liên Xô được giải phóng. Các nước Đông Âu dưới sự hỗ trợ của Hồng quân cũng đánh đuổi được quân phát xít Đức. Sáng ngày 9/5/1945, phát xít Đức kí văn kiện đầu hàng không điều kiện. Chiến tranh kết thúc ở châu Âu.
Tại mặt trận châu Á – Thái Bình Dương, quân Liên Xô đánh tan đạo quân Quan Đông của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc. Ngày 6 và 9/8/1945, Mĩ thả bom nguyên tử xuống hai thành phố lớn của Nhật Bản làm vô số người thiệt mạng và tàn phế.
Ngày 15/8/1945, Nhật Bản đầu hàng không điều kiện. Chiến tranh thế giới hai kết thúc.
Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của phát xít Đức, Italia, Nhật Bản. Thắng lợi vĩ đại thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường đấu tranh chống lại chủ nghĩa phát xít tàn bạo. Trong đó, các cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh là lực lượng trụ cột, giữ vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
Với sự thất bại này, Nhật bị Mỹ chiếm đóng. Liên Xô chiếm đóng các nước khu vực Đông Âu. Nước Ý vẫn giữ được độc lập và hòa bình nhờ vào hai năm cuối của cuộc chiến quyết định theo phe Đồng Minh. Đức bị chia thành Tây Đức và Đông Đức.
Hậu quả mà Chiến tranh thế giới thứ hai để lại vô cùng nặng nề và khủng khiếp: Hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị lôi cuốn vào vòng chiến; khoảng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn tật; thiệt hại ước tính khoảng 4000 tỉ đôla, gấp mười lần so với cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.
Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai (Đồng Minh) là một khối các quốc gia liên kết quân sự với nhau chống lại phe Trục trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai. Phe Đồng Minh đã thúc đẩy liên minh như một biện pháp kiểm soát sự bành trướng của phát xít Đức, Nhật Bản và Ý.
Ngày 1/9/1939, khi cuộc chiến tranh bùng nổ, quân Đồng Minh lúc đó bao gồm các nước Anh, Pháp, Ba Lan và các lãnh thổ phụ thuộc của các quốc gia đó như Ấn Độ thuộc Anh. Một số vùng lãnh thổ tự trị độc lập thuộc Khối thịnh vượng chung Anh là Úc, Canada, New Zealand và Nam Phi cũng đã gia nhập phe này vài ngày sau đó.
Ngoài ra, Hà Lan, Bỉ, Hy Lạp và Nam Tư đã gia nhập quân Đồng Minh khi nước Đức phát xít bắt đầu tiến hành các chiến dịch xâm chiếm Bắc Âu và vùng Balkan.
Liên bang Xô viết sau khi kí kết Hiệp ước Molotov – Ribbentrop, đã cùng với Đức tiến hành chiếm đóng Ba Lan. Tuy nhiên, quốc gia này vẫn trung lập trong cuộc xung đột với phe Đồng Minh. Liên Xô chỉ gia nhập khối này vào tháng 6/1941 khi Đức Quốc xã mở các cuộc tấn công vào nước này.
Hoa Kỳ đã cung cấp các trang thiết bị, phương tiện chiến tranh và tiền bạc từ lúc đầu. Nhưng họ chỉ chính thức nhảy vào cuộc chiến vào tháng 12/1941, sau khi Nhật Bản bất ngờ oanh tạc vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở Hawaii (trận Trân Châu Cảng).
Trung Quốc trước đây đã có một cuộc chiến kéo dài với đế quốc Nhật kể từ sự kiện Lư Câu Kiều năm 1937. Nhưng đất nước đông dân này chỉ chính thức gia nhập Đồng Minh vào năm 1941.
Liên minh quân sự này được chính thức hóa bởi bản Tuyên ngôn Liên Hợp Quốc từ ngày 1/1/1942. Tuy nhiên, cái tên “Liên Hợp Quốc” hiếm khi được sử dụng để mô tả quân Đồng Minh trong các cuộc chiến tranh.
Các nhà lãnh đạo thuộc khối “Tam cường Đồng Minh” lúc đó bao gồm Liên Xô, Anh và Hoa Kỳ đã kiểm soát chiến lược phe phái này. Trong đó, quan hệ giữa Anh với Mỹ là đặc biệt gần gũi.
Tam cường cùng với Trung Quốc được gọi là “người ủy trị của quyền lực thế giới”, sau đó được công nhận là “Tứ cự đầu” của phe Đồng Minh trong Tuyên bố Liên Hợp Quốc và sau là “Tứ cảnh sát” của Liên Hiệp Quốc. Sau khi cuộc thế chiến kết thúc, các quốc gia thuộc khối Đồng Minh xưa trở thành nền tảng của tổ chức Liên Hợp Quốc hiện đại ngày nay.
Bài viết trên đã giải thích cho chúng ta nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai. Đừng quên theo dõi GiaiNgo để bổ sung thêm các kiến thức lịch sử nhé!
