Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi?

Tim là một bộ phận vô cùng quan trọng của cơ thể chúng ta. Tim có chức năng hoạt động liên tục để đẩy máu đi nuôi cơ thể. Vậy vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi? Hãy cùng GiaiNgo tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Chu kì co giãn của tim

Tim co giãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co giãn gồm 3 pha:

• Pha giãn chung mất 0,4s: máu từ tĩnh mạch đổ về tâm nhĩ, một lượng máu xuống tâm thất, lúc đầu van nhĩ thất mở sau đó đóng lại.
• Pha nhĩ co mất 0,1s: áp lực máu tâm nhĩ tăng làm van nhĩ thất mở và tống nốt máu xuống tâm thất.
• Pha thất co mất 0,3 s: áp lực trong tâm thất tăng, đóng van nhĩ thất, máu được tống vào động mạch.

Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi?

Vốn dĩ tim có thể hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi là nhờ vào cách thức hoạt động của tim. Cụ thể như sau:

Chu kỳ tim là hoạt động của tim con người từ đầu của một nhịp tim đến đầu nhịp tim tiếp theo. Một chu kỳ tim hoạt động gồm 3 pha và giữa các pha đều có thời gian nghỉ. Trong đó:

• Pha co 2 tâm nhĩ tương đương 0.1s, thời gian nghỉ 0.7s.
• Pha co 2 tâm thất tương đương 0.3s, thời gian nghỉ 0.5s.
• Pha giãn chung tương đương 0.4s, thời gian nghỉ 0.4s.

Tim hoạt động theo chu kì và mỗi chu kì chia thành từng pha, giữa các pha tim đều có thời gian nghỉ ngơi nhất định. Thời gian nghỉ của tim và thời gian tim hoạt động gần như bằng nhau. Chính vì vậy có thể khẳng định tim hoạt động liên tục mà không mệt mỏi là do thời gian hoạt động và thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

Cấu tạo của tim

Cấu tạo của tim gồm các thành phần: buồng tim, van tim, sợi cơ tim, hệ thống nút tự động, hệ thần kinh. Tim là một trong những cơ quan quan trọng bậc nhất trong cơ thể con người nên cấu tạo của trái tim cũng không hề đơn giản. Tim được cấu thành từ các bộ phận nhỏ liên kết chặt chẽ với nhau, hoạt động liên tục giúp cơ thể duy trì sự sống.

Buồng tim

Tim được chia làm bốn buồng gồm tâm nhĩ trái, tâm nhĩ phải, tâm thất phải, tâm thất trái.

• Phần nửa trên của tim là tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải. Hai tâm nhĩ này có thành mỏng, ngăn cách với nhau bởi liên nhĩ; có chức năng mang máu từ tĩnh mạch đến với tâm thất.
• Phần nửa dưới là tâm thất trái và tâm thất phải. Các tâm thất thường có thành dày, được ngăn cách bởi vách liên thất. Tâm thất đảm nhiệm vai trò bơm máu vào động mạch. Tâm thất phải bơm máu vào động mạch phổi để máu nhận Oxy và thải khí CO2, tâm thất trái bơm máu lên cung động mạch chủ để máu đi nuôi khắp cơ thể.

Hệ thống van tim

Khi đi ra khỏi mỗi buồng tim, máu sẽ phải đi qua van tim. Thường có 4 loại van tim, mỗi loại van lại có một bộ nắp riêng biệt và hoạt động giống như chiếc van một chiều. Trong đó, van 3 lá nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải, van hai lá nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái; các van động mạch phổi và van động mạch chủ nằm ở giữa tâm thất và các mạch máu chính.

Mỗi van sẽ có một bộ nắp riêng biệt, hay còn gọi là nút hoặc lá mỏng. Đối với van hai lá thường có hai lá mỏng, những van khác sẽ có ba lá mỏng. Van tim hoạt động đảm bảo cho máu được chảy đi đúng hướng.

Sợi cơ tim

Sợi cơ tim là những tế bào nhỏ, có một nhân và được chia nhánh, có vân. Các sợi cơ tim chứa nhiều ty lạp thể và mạch máu, phù hợp với đặc tính hoạt động ái khí của tim. Thành phần chủ yếu của tế bào cơ tim là các tơ cơ (myofibrille), chứa các sợi dày (myosin) và sợi mỏng (actin, tropomyosin, troponin). Sự co rút của chúng gây ra co rút toàn bộ tế bào cơ tim.

Các sợi này liên kết với nhau và tạo thành một khối vững chắc đảm nhận chức năng tự co rút. Xung quanh các sợi cơ có mạng nội sinh cơ chất (reticulum sarcoplasmique) là nơi dự trữ canxi.

Hệ thống nút tự động

Nút tự động của tim có khả năng dẫn truyền để đảm bảo các buồng tim có thể co rút một cách hệ thống và đồng bộ. Các nút tự động là: nút xoang, nút nhĩ – thất và bó His.

Hệ thần kinh

Hệ thần kinh tự chủ có vai trò chi phối tim. Hệ thần kinh của tim gồm có hệ giao cảm và hệ phó giao cảm. Hai hệ này trái ngược nhau nhưng đều hướng đến mục tiêu chung là điều hòa và đảm bảo cho hoạt động của tim.

So sánh hoạt động của hệ tim mạch khi lao động và lúc nghỉ ngơi. Sự sai khác trong hai trường hợp trên là do đâu?

Hoạt động của hệ tim mạch khi lao động và lúc nghỉ ngơi có sự khác nhau. Cụ thể như sau:

• Khi lao động nặng, nhu cầu về năng lượng và khí của cơ thể tăng cao, đặc biệt là các mô cơ. Khi đó, quá trình hô hấp diễn ra mạnh, lượng khí Oxi trong máu giảm, CO2 tăng lên kích thích hóa thụ quan ở xoang động mạch cảnh và cung động mạch chủ. Theo dây giao cảm, xung thần kinh sẽ truyền về tim làm tim đập nhanh hơn, co mạch ngoại vi để dồn máu vào nơi cần thiết, ngoài ra còn tăng nhịp hô hấp & chuyển hóa.
• Khi nghỉ ngơi, tim đập chậm hơn, huyết áp nhìn chung giảm hơn, máu phân bố về các vùng ngoại vi nhờ sự cân bằng của cơ chế thể dịch (các hoocmon) và cơ chế thần kinh (giao cảm và đối giao cảm).

Có sự sai khác đó vì các tế bào cơ tim liên kết với nhau qua các đĩa nối đặc biệt, giữa hai tế bào cơ kế tiếp nhau có kênh ion chung. Cấu trúc này cho phép điện thế lan truyền rất nhanh từ tế bào cơ này sang tế bào cơ khác. Cơ tim co gần như đồng thời. Mặt khác trên thành tâm nhĩ phải có nút xoang nhĩ, có khả năng tự phát xung làm cơ tim co.

Để tim luôn khỏe mạnh cần phải làm gì?

Trái tim là bộ phận quan trọng và có tầm ảnh hưởng lớn đối với sự sống của chúng ta. Vì vậy, chúng ta luôn phải bảo vệ tim để có một sức khỏe tốt.

Để có trái tim khỏe mạnh, độc giả có thể tham khảo một số phương pháp sau đây:

• Thường xuyên vận động: Bạn nên có ít nhất 150 phút hoạt động thể chất mỗi tuần. Nếu là người ít vận động, bạn có thể bắt đầu với những vận động nhẹ nhàng sau đó dần tăng cường độ lên.

• Hạn chế béo phì: Thừa cân hoặc béo phì là nguyên nhân làm tăng nguy cơ dẫn đến bệnh tiểu đường và huyết áp cao. Những chứng bệnh này gây ảnh hưởng xấu đến tim mạch.

• Giảm muối: Lượng muối quá nhiều trong khẩu phần ăn hằng ngày là nguy cơ lớn nhất dẫn đến chứng bệnh huyết áp cao, từ đó gây ra bệnh tim.

• Hạ mức cholesterol: Chủ động, kịp thời giảm lượng cholesterol trong máu của bạn bằng cách hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa trong khẩu phẩn ăn hằng ngày. Bên cạnh đó, bạn cần tăng lượng thực phẩm giàu chất xơ như rau củ quả, bỏ thuốc lá, chất kích thích.

• Khám sức khỏe định kì để phát hiện sớm tình trạng dấu hiệu bệnh tim mạch để kịp thời chữa trị.
• Tránh làm việc quá stress, căng thẳng.

Trên đây là những thông tin thú vị về tim và những phương pháp để có trái tim khỏe mạnh. Hi vọng GiaiNgo đã giải đáp được thắc mắc của độc giả vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi. Nhớ theo dõi GiaiNgo để cập nhật thêm nhiều kiến thức hay nhé!