Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính? Sinh học 11

Sinh sản là hình thức duy trì nòi giống của mọi sinh vật. Mỗi loài sinh vật từ thực vật tới thực vật đều có hình thức sinh sản đặc trưng riêng. Vậy sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính là gì? Cùng GiaiNgo đi tìm câu trả lời nhé!

Sinh sản là gì?

Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

Các hình thức sinh sản ở thực vật:

• Sinh sản vô tính.
• Sinh sản hữu tính.

Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính

Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính về khái niệm

Sinh sản vô tính là sự sinh ra cơ thể mới mà không kèm theo sự kết hợp tinh trùng và trứng. Ở đa số các động vật sinh sản vô tính, sinh sản dựa hoàn toàn và nguyên phân.

Sinh sản hữu tính là sự kết hợp giao tử đơn bội hình thành tế bào lưỡng bội, hợp tử. Con vật phát triển từ hợp tử đến lượt mk lại tạo giao tử qua giảm phân.

Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính về cơ sở tế bào học

• Sinh sản vô tính cơ sở tế bào học là nguyên phân.
• Sinh sản hữu tính là nguyên phân, giảm phân, thụ tinh.

Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính về đặc điểm di truyền

Sinh sản vô tính

• Không có sự giảm phân hình thành giao tử, không có sự thụ tinh.
• Cơ thể con được hình thành từ một phần hay một nhóm tế bào của cơ thể mẹ.
• Đời con giống hệt cơ thể mẹ ban đầu.
• Không đa dạng di truyền.

Sinh sản hữu tính

• Có sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp gen trong quá trình phát sinh giao tử đã tạo ra nhiều giao tử khác nhau.
• Các loại giao tử này được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh đã tạo ra nhiều tổ hợp khác nhau làm xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp.
• Có sự đa dạng di truyền.

Sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính về ý nghĩa

• Sinh sản vô tính → Tạo các cá thể thích nghi với điều kiện sống ổn định.
• Sinh sản hữu tính → Tạo ra các cá thể thích nghi tốt hơn với điều kiện sống thay đổi.

Câu hỏi liên quan thường gặp

Một số câu hỏi liên quan đến sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính

Cho ví dụ về vài loài động vật có thụ tinh ngoài. Tại sao thụ tinh ngoài phải thực hiện trong môi trường nước?

Ví dụ về vài loài động vật thụ tinh ngoài như cá chép, cá cờ, cá rô, ếch đồng, tôm, cua,…

Thụ tinh ngoài phải thực hiện trong môi trường nước vì tinh trùng cần có môi trường nước để bơi đến gặp trứng và thụ tinh cho trứng.

Cho ví dụ về vài loài động vật có thụ tinh trong

Các động vật có thụ tinh trong (tinh trùng gặp trứng ở trong cơ quan sinh dục của con cái): voi, hươu nai, bò, lợn, gấu, rắn, cá voi, cá heo, chim,…

So sánh sinh sản hữu tính ở động vật và thực vật

Giống nhau:

• Có sự kết hợp của giao tử đực (n) và giao tử cái (n) để hình thành hợp tử (2n).
• Con sinh ra mang đặc điểm di truyền của cả bố và mẹ.

Khác nhau thường thể hiện qua ba quá trình như tạo thành giao tử, thụ tinh và phát triển phôi.

So sánh ưu điểm và nhược điểm của hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính

Ưu điểm:

Sinh sản vô tính

• Con sinh ra giống với mẹ về mặt di truyền.
• Chỉ cần một cơ thể gốc.
• Cá thể sống độc lập vẫn có thể sinh ra con cháu, vì vậy có lợi trong trường hợp mật độ cá thể thấp.
• Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời gian ngắn.
• Cho phép tăng hiệu suất sinh sản vì không tiêu tốn năng lượng cho việc tạo giao tử và thụ tinh.
• Tạo ra các cá thể mới thích nghi tốt với môi trường sống ổn định, ít biến động, nhờ vậy quần thể phát triển nhanh.

Sinh sản hữu tính

• Tiến hoá hơn so với sinh sản vô tình tạo ra các cá thể mới rất đa dạng về các đặc điểm di truyền. Vì vậy động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện sống thay đổi.

Nhược điểm:

Sinh sản vô tính

• Không đa dạng di truyền.
• Khi thay đổi điều kiện sống dễ chết hàng loạt, thậm chí cả quần thể bị tiêu diệt.

Sinh sản hữu tính

• Không có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp.

Hình thức sinh sản vô tính hay sinh sản hữu tính chiếm ưu thế hơn?

Hình thức sinh sản hữu tính có ưu thế hơn vì:

• Sinh sản hữu tính tạo ra biến dị tổ hợp, giúp đời con sinh ra sống sót được sau sự đào thải của tự nhiên (tiến hóa).
• Ngoài ra, sinh sản hữu tính còn giúp các cá thể cùng loài cảm thấy thân thiết nhau. Như thế chúng sẽ dần dần chuyển sang sống bầy đàn (quá trình kéo dài trong sự tiến hóa), giúp cùng nhau chống lại thiên tai.

Xem thêm: Sự khác nhau giữa san hô và thủy tức trong sinh sản vô tính mọc chồi

Trên đây là sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và hữu tính Sinh học 11. Hy vọng với những kiến thức tổng hợp trên sẽ hữu ích với độc giả. Nếu thấy hay nhớ like và chia sẻ giúp GiaiNgo nhé!