Trong sản xuất, phenol rất được trọng dụng trong các ngành sản xuất. Thế nhưng nó lại bị nghiêm cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm bởi các tính chất hóa học của phenol rất độc hại. Vậy tính chất hóa học của phenol là gì? Đừng bỏ qua bài viết này của GiaiNgo nếu muốn biết câu trả lời nhé!
Phenol là một hợp chất hữu cơ thơm trong hóa học. Phenol có công thức phân tử là C6H5OH. Cứ một phân tử phenol bao gồm một nhóm phenyl (−C6H5) liên kết với một nhóm hydroxyl (-OH).
Nhìn chung, phenol là một loại hóa chất độc hại. Bởi những tính chất hóa học của phenol xảy ra các phản ứng rất mạnh mẽ. Do đó, phenol bị cấm dùng trong thực phẩm.
Không chỉ vậy, phenol thiên về tính axít. Nó có thể gây bỏng nặng khi rơi vào da.
Phenol được phân thành hai loại chính nhờ số lượng nhóm -OH trong phân tử.
Những phenol mà phân tử có chứa 1 nhóm -OH thì phenol thuộc loại monophenol.
Ví dụ: phenol, o-crezol, m-crezol, p-crezol,…
Những phenol mà phân tử có chứa nhiều nhóm OH thì phenol thuộc loại poliphenol.
Ví dụ: catechol, rezoxinol, hidroquinon,…
Có thể bạn không biết, các tính chất hóa học của phenol phần lớn đều dựa vào những gốc -OH có trong phân tử.
Tính chất hóa học của phenol gồm 3 đặc tính chính mà GiaiNgo sẽ phân tích ngay sau đây.
Trong công thức hóa học của phenol có nhóm -OH. Do dó, tính chất hóa học của phenol có phần nào giống một bazo thông thường bao gồm:
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2
Phản ứng này thông thường dùng để phân biệt phenol với anilin. Hay nói cách khác, ta có thể phân biệt anilin với phenol nhờ vào đặc tính nhóm -OH trong các tính chất hóa học của phenol.
Khi phenol tác dụng với bazo mạnh sản phẩm tạo thành sẽ là muối phenolate.
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
Phản ứng này dùng để tách phenol khỏi hỗn hợp anilin và phenol. Sau đó phenol được thu hồi lại nhờ phản ứng với các axit mạnh hơn.
Phenol tác dụng với dung dịch brom tạo 2,4,6 – tribromphenol kết tủa trắng. Phản ứng này dùng để nhận biết phenol khi không có mặt của anilin.
Phenol tham gia phản ứng thế brom dễ hơn benzen do có nhóm OH đẩy e làm tăng mật độ electron trong vòng benzen.
Phenol tác dụng với HNO3 đặc có xúc tác H2SO4 đặc, nóng tạo 2,4,6 – trinitrophenol (axit picric)
C6H5OH + 3HNO3 → C6H2(NO2)3OH + 3H2O
Không chỉ vậy, ngoài phenol thì tất cả những chất thuộc loại phenol đều có thể tham gia vào 2 phản ứng thế brom và thế nitro. Với điều kiện các loại phenol đó có nguyên tử H ở vị trí o, p so với nhóm OH
Trong môi trường axit tạo sản phẩm là nhựa phenolfomandehit, phương trình phản ứng như sau:
nC6H5OH + nHCHO → nH2O + (HOC6H2CH2)n
Bài viết liên quan:
Bên cạnh việc biết được tính chất hóa học của phenol, bạn cần nắm rõ các tính chất vật lý của nó.
Phenol là chất rắn, rất độc. Phenol để trong không khí sẽ hấp thụ độ ẩm và chảy rữa. Do đó, khi để lâu ở nhiệt độ phòng, phenol sẽ chuyển thành màu hồng.
Phenol ít tan trong nước lạnh, tan nhiều trong nước nóng nên dùng để tách bằng phương pháp chiết.
Để ứng dụng được các tính chất hóa học của phenol, trước tiên bạn phải biết cách điều chế chúng. Có hai cách phổ biến nhất để điều chế phenol như sau:
C6H6 → C6H5Cl → C6H5ONa → C6H5OH
C6H6 → C6H5CH(CH3)2 → C6H5OH
Đầu tiên cho nhựa than đá + NaOH dư.
Sau đó, chiết để lấy lớp nước có C6H5ONa.
Cho C6H5ONa + H+ → C6H5OH.
Nhờ tính chất hóa học của phenol rất đặc biệt và cách điều chế cùng vô cùng đơn giản nên nó được ứng dụng trong nhiều ngành khác nhau. GiaiNgo sẽ đưa đến bạn các công dụng của phenol trong nhiều lĩnh vực như sau:
Không chỉ vậy, nhờ tính diệt khuẩn vượt trội của phenol, nên phenol còn được dùng để trực tiếp làm chất sát trùng, tẩy uế. Hoặc dùng phenol để điều chế các chất diệt nấm mốc (ortho – và para – nitrophenol…). Hai ứng dụng này có thể sử dụng linh hoạt trong nhiều ngành.
Như đã nói, các tính chất hóa học của phenol rất mạnh mẽ. Vì thế khi con người tiếp xúc với nó phải vô cùng cẩn thận. Khi xảy ra các dấu hiệu sau thì phải ngay lập tức đến bệnh viện vì rất có thể bạn đã bị ngộ động phenol.
Chính vì những nguy hiểm do tính chất hóa học của phenol đem lại, bạn cần lưu ý những điều sau khi sử dụng:
Nếu vô tình để phenol dính vào mắt hoặc da thì phải rửa ngay với nhiều nước. Rửa liên tục ít nhất trong 15 phút và đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và chữa trị kịp thời.
Để sử dụng những chất dung môi công nghiệp như phenol bạn cần lựa chọn những nơi uy tín trên thị trường. Phenol nguyên chất và được đảm bảo sẽ có ứng dụng cao hơn và đáp ứng được các yêu cầu trong sản xuất.
Bạn có thể mua phenol ở:
Nắm rõ các tính chất hóa học của phenol sẽ giúp bạn nhận biết tầm quan trọng của nó các ngành công nghiệp. Bên cạnh đó, hãy cẩn thận khi sử dụng phenol khi nó có thể gây chết người. Đừng quên cập nhật các kiến thức khác qua các bài viết sau của GiaiNgo nhé!
