Làm thế nào để soạn bài rút gọn câu ngắn gọn và đầy đủ nhất? Hãy lướt ngay xuống bài viết dưới đẩy để cùng GiaiNgo soạn bài rút gọn câu nhé!
Để soạn bài rút gọn câu, đầu tiên chúng ta cần phải biết nội dung cơ bản của bài. Trước hết, chúng ta có thể lược bỏ một số thành phần câu khi nói hoặc viết. Khi ấy, câu đã được lược bỏ gọi là câu rút gọn.
Việc rút gọn câu như vậy mang rất nhiều mục đích khác nhau. Nó không chỉ làm cho câu ngắn gọn hơn mà còn thông tin nhanh hơn và tránh lặp lại từ ngữ ở câu trước. Bên cạnh đó, khi lược bỏ chủ ngữ, ta có thể thấy rõ ngụ ý hành động và đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người.
Tuy nhiên, khi rút gọn câu chúng ta cần chú ý một vài điểm sau. Trước hết, câu đã được rút gọn không được làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói.
Ngoài ra, khi rút gọn câu không được biến câu nói thành câu cộc lốc hay khiếm nhã.
Để hiểu rõ hơn về bài rút gọn câu, hãy cùng GiaiNgo tìm hiểu chi tiết hơn qua các ví dụ và bài tập cụ thể nhé!
Rút gọn câu là câu được lược bỏ bớt một số thành phần nào đó trong câu. Những thành phần ấy có thể là chủ ngữ, vị ngữ hoặc có thể là cả chủ ngữ và vị ngữ.
Ngoài ra, chúng ta có thể lược bỏ một số thành phần nhưng vẫn phải đảm bảo đúng nội dung cần truyền đạt. Hơn thế nữa, câu văn sau khi rút gọn không được quá cộc lốc và khiếm nhã đến người đọc, người nghe và phải phù hợp với từng hoàn cảnh và mục đích.
Hãy tham khảo ngay một vài ví dụ minh họa dưới đây để tìm hiểu kĩ hơn về rút gọn câu nhé!
Câu rút gọn chủ ngữ:
Ví dụ: A nói với B: “Sáng mai đi chơi nhé”. Câu “Sáng mai đi chơi nhé” là câu rút gọn thành phần chủ ngữ. Câu đầy đủ chính là: “Sáng mai tớ với cậu đi chơi nhé”.
Câu rút gọn vị ngữ:
Ví dụ: A hỏi nhóm bạn: “Sáng mai ai đi chơi công viên không?”. Sau đó B và C đồng thanh đáp: “Mình”.
Như vậy chúng ta có thể thấy câu “Mình” chính là câu rút gọn thành phần vị ngữ. Thực chất câu đầy đủ phải là: “Sáng mai mình cũng muốn đi chơi công viên”.
Câu rút gọn cả chủ ngữ và vị ngữ:
Ví dụ: A nói với B: “Bao giờ cậu về quê?”. Sau đó B liền đáp lại: “Cuối tuần này”.
Câu “Cuối tuần này” mà B nói chính là câu rút gọn thành phần trạng ngữ. Thực chất câu đầy đủ là: “Cuối tuần này mình sẽ về quê”.
Chúng ta có một số cách để sử dụng câu rút gọn một cách hiệu quả nhất. Trước tiên, chúng ta cần phải nhớ rằng không phải câu nào cũng có thể rút gọn được. Cần phải tùy theo ngữ cảnh và mục đích cụ thể để lược bỏ một số thành phần câu sao cho phù hợp.
Ngoài ra, khi rút gọn câu vẫn phải đảm bảo đúng nội dung truyền đạt, tránh trường hợp người nghe không hiểu hoặc hiểu sai ý nghĩa câu. Hơn thế nữa, chúng ta không nên lạm dụng rút gọn câu quá nhiều. Điều này sẽ khiến người nghe cảm thấy khó chịu và cộc lốc.
Một điểm đáng lưu ý nữa chính là câu rút gọn không phải là kiểu câu cố định mà là kết quả của thao tác rút gọn câu. Về bản chất, câu rút gọn chính là câu đơn và câu ghép. Chỉ khi rút gọn 1 trong hai thành phần là chủ ngữ và vị ngữ hoặc cả hai thì mới được coi là câu rút gọn. Các thành phần phụ như trạng ngữ, khởi ngữ không được tính là rút gọn câu.
Đặc biệt trong giao tiếp, chỉ nên sử dụng câu rút gọn với những người cùng cấp bậc, cùng trang lứa. Ta không nên rút gọn câu khi đang giao tiếp với những người thuộc vai trên như ông, bà, cha, mẹ,… Như vậy thể hiện sự thiếu tôn trọng và lễ phép đối với bề trên.
Sau đây là một vài ví dụ minh họa về câu rút gọn:
VD1: Tùng tùng tùng! Tiếng trống tường báo hiệu giờ ra chơi đã đến, học sinh khắp các lớp ùa ra sân như ong vỡ tổ.
Trong đó “Tùng tùng tùng” là câu đặc biệt có tác dụng liệt kê, thông báo về sự tồn tại của tiếng trống trường. Không xác định được thành phần của câu cũng như trong câu không có thành phần nào bị lược bỏ.
VD2: Hôm nay phải đi học.
Đây là câu rút gọn, lược bỏ thành phần chủ ngữ. Cụm “phải đi học” là vị ngữ và cần phải thêm chủ ngữ “tôi” để tạo thành câu đầy đủ. Thực chất câu đầy đủ phải là: Hôm nay tôi phải đi học.
Chúng ta hãy cùng nhau đến với phần luyện tập để nắm rõ kiến thức hơn về rút gọn câu nhé!
Hãy tìm câu rút gọn trong các ví dụ dưới đâu. Khôi phục những thành phần câu được rút gọn và cho biết rút gọn câu như vậy để làm gì?
“Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình, chẳng phải vịn ai
Ban khen rằng “Ấy mới tài”
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đáp án bài tập 1:
Các câu rút gọn trong bài tập 1 gồm:
Đồn rằng quan tướng có danh
Khôi phục các câu bị rút gọn:
Người ta đồn rằng quan tướng có danh
Hắn cưỡi ngựa một mình, chẳng phải vịn ai
Vua ban khen rằng “Ấy mới tài”
Và ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Tác dụng của việc rút gọn câu trong bài tập 1 là để diễn đạt ý nghĩa các câu xúc tích hơn và số chữ trong 1 dòng thể loại ca dao, tục ngữ được quy định rất hạn chế.
Những câu in đậm dưới đây thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?
Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Sân trường thật đông vui. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.
Đáp án bài tập 2:
Các câu “Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co” thiếu thành phần chủ ngữ. Không nên rút gọn câu như vậy mà nên thêm chủ ngữ “chúng em”. Bởi vì không thể lấy chủ ngữ “Trường em” để ta liên tưởng đến vị trí của chủ ngữ.
Các bạn hãy thêm những từ ngữ nào vào câu rút gọn dưới đây giúp bạn Đức để thể hiện thái độ lễ phép?
Đức: “Mẹ ơi, hôm nay con được một điểm 10”.
Mẹ: “Con ngoan thế, bài nào được điểm 10 thế?”.
Đức: “Bài kiểm tra toán”.
Đáp án bài tập 3:
Chúng ta cần thêm thành phần chủ ngữ vào câu “Thưa mẹ, bài kiểm tra toán”. Việc thêm thành phần chủ ngữ sẽ giúp câu nói của người con lễ phép hơn và tôn trọng người mẹ của mình.
Như vậy qua bài viết trên, chắc hẳn các bạn cũng đã biết cách soạn bài rút gọn câu rồi phải không nào? Vậy thì hãy theo dõi GiaiNgo ngay để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích và thú vị nhé!
