Nhằm rèn luyện, nâng cao khả năng giao tiếp cho học sinh, chương trình Ngữ văn 9 đã đưa vào bài học phương châm hội thoại. Chính vì thế, GiaiNgo sẽ hướng dẫn các bạn soạn bài Phương châm hội thoại. Cùng tham khảo bài viết chi tiết dưới đây nhé!
Chúng ta cùng soạn bài Phương châm hội thoại qua các bài tập mẫu dưới đây nhé!
Trả lời:
Câu trả lời của Ba “ở dưới nước” là không đáp ứng được điều mà An muốn biết. Cần trả lời về địa điểm học bơi cụ thể.
→ Khi giao tiếp, câu nói phải có nội dung đúng yêu cầu của giao tiếp; tránh lạc đề khiến người khác khó hiểu.
Truyện “Lợn cưới áo mới” có yếu tố gây cười vì hai nhân vật nói nhiều hơn những gì cần nói. Anh tìm lợn cưới chỉ cần hỏi “Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không?” và anh mặc áo mới chỉ cần đáp “tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả” là đủ.
→ Khi giao tiếp, nội dung lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu giao tiếp. Không thiếu không thừa; không nói những gì mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.
Truyện cười “Quả bí khổng lồ” phê phán tính khoác lác của con người.
→ Khi giao tiếp, cần tránh nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có chứng cứ xác thực.
⇒ Tổng kết: Như vậy, qua 3 bài tập của soạn bài Phương châm hội thoại, chúng ta có thể rút ra được bài học khi giao tiếp như sau:
Để giúp các bạn nắm rõ hơn về các phương châm hội thoại, cùng GiaiNgo luyện tập thêm nhiều bài tập nữa nhé!
a. “Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà”: Thừa cụm từ “nuôi ở nhà” vì “gia súc” đã hàm chứa “nuôi ở nhà”.
b. “Én là một loài chim có hai cánh”: Thừa cụm từ “có hai cánh” vì tất cả các loài chim đều có hai cánh.
a. Nói có sách, mách có chứng.
b. Nói dối.
c. Nói mò.
d. Nói nhăng, nói cuội.
e. Nói trạng.
→ Các từ trên đều chỉ những cách nói tuân thủ hoặc vi phạm phương châm hội thoại về chất.
Trong truyện, câu hỏi “Rồi có nuôi được không” là một câu hỏi vô nghĩa. Anh chàng trong truyện đã không tuân thủ phương châm hội thoại về lượng. Nếu người bà của người bạn không nuôi được bố của anh ta, thì làm gì có anh ta ở hiện tại.
a. Như tôi được biết, tôi tin rằng, nếu tôi không lầm… → Tuân thủ phương châm về chất. Người nói dùng những cách nói trên nhằm báo cho người nghe biết là tính xác thực của nhận định hay thông tin mà mình đưa ra chưa được kiểm chứng.
b. Như tôi đã trình bày, như mọi người đều biết → Đảm bảo phương châm về lượng. Người nói dùng những cách nói trên với mục đích có thể nhấn mạnh ý, dẫn ý. Việc nhắc lại nội dung đã cũ là chủ ý người nói.
→ Các thành ngữ trên đều vi phạm phương châm về chất (nói những điều không có chứng cứ xác thực).
Chủ đề liên quan:
Sau đây GiaiNgo chia sẻ với các bạn soạn bài Phương châm hội thoại chi tiết và đầy đủ nhất để các bạn hiểu sâu hơn nội dung của bài.
Nhằm giúp các bạn soạn bài Phương châm hội thoại đạt hiệu quả cao cũng như nắm vững kiến thức nền về phương châm hội thoại, GiaiNgo sẽ cung cấp tài liệu về các khái niệm phương châm hội thoại nhé!
Phương châm hội thoại gồm 5 loại chính sau:
Phương châm về chất là việc người trả lời trong hội thoại trả lời câu hỏi đúng sự thật, không nói khoác lác, phóng đại, nói những điều không có thật hoặc chưa có bằng chứng xác thực.
Trong quá trình giao tiếp, những thông tin chưa xác thực; chưa xác định được độ chính xác thì không nên nói chắc chắn.
Phương châm về lượng trong giao tiếp là việc người giao tiếp trong lượt lời của mình đưa ra thông tin đầy đủ, chính xác với câu hỏi mà người còn lại muốn biết đáp án, không trả lời vòng vo, không đúng trọng tâm.
Trong quá trình giao tiếp, câu cần có nội dung. Trong đó, nội dung của câu nói phải đáp ứng các yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thừa cũng không thiếu.
Phương châm quan hệ là người tham gia giao tiếp khi đến lượt lời của mình cần chú ý nói đúng vào trọng tâm của đề tài giao tiếp. Cần xác định được bản thân mình sẽ nói những gì và lời nói đó có đúng trọng tâm giao tiếp hay không, không nói lạc đề.
Phương châm cách thức là khi đến lượt lời của mình, mỗi chúng ta hãy chú ý nói đúng trọng tâm vấn đề chính của hội thoại, không nên nói lan man, dài dòng. Mỗi người cần lựa chọn ngôn ngữ, sắp xếp các ý cho thật ngắn gọn, xúc tích.
Phương châm lịch sự là trong quá trình giao tiếp, người giao tiếp cần thể hiện sự tôn trọng đối với người đối diện.
Mỗi người trong hội thoại đều có mối quan hệ với nhau hoặc chênh lệch nhau về tuổi tác, chức vụ, địa vị. Chính vì thế, chúng ta cần giao tiếp lịch sự, tế nhị, tôn trọng mọi người trong cuộc hội thoại.
Cách nói chuyện lịch sự không chỉ mang đến cho ta hiệu quả giao tiếp mà nó còn đánh giá, phản ánh con người của ta.
Sau khi tìm hiểu các khái niệm về phương châm hội thoại trong soạn bài Phương châm hội thoại, chúng ta sẽ vận dụng kiến thức vào các bài tập nhé!
Hướng dẫn giải:
→ Khi giao tiếp, chúng ta cần chú ý nội dung lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu giao tiếp (phương châm về lượng).
Yếu tố gây cười trong truyện “Lợn cưới áo mới” đó là hai anh chàng trong truyện đều nói nhiều hơn những gì cần nói. Vì muốn khoe khoang nên cả hai anh chàng đều đưa vào lời nói những nội dung không cần thiết.
Đáng ra anh chàng “lợn cưới” chỉ cần hỏi “Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không?”. Anh “áo mới” chỉ cần trả lời “tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả”. Như vậy là đủ.
→ Khi giao tiếp ta cần phải tuân thủ yêu cầu sau: Lời nói phải có thông tin; thông tin ấy phải phù hợp với mục đích giao tiếp. Nội dung của lời nói phải đủ (không thiếu, không thừa).
⇒ Khi giao tiếp, câu nói cần nói cho có nội dung. Trong đó, nội dung của lời nói phải đúng như yêu cầu giao tiếp; không thừa, không thiếu. Đây là phương châm về lượng.
Truyện cười “Quả bí khổng lồ” phê phán, chế giễu những kẻ chuyên nói khoác; nói những điều vô lý, không có thực trong cuộc sống. Câu chuyện nhắc nhở chúng ta khi nói, nội dung lời nói phải đúng sự thật. Không nói những gì mình không tin là đúng, không có căn cứ chính xác.
→ Đây là phương châm về chất cần tuân thủ.
⇒ Khi giao tiếp, cần tránh nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.
Các bạn hãy rèn luyện thật nhiều bài tập trong soạn bài Phương châm hội thoại để nâng cao khả năng giao tiếp cho mình nhé!
Trên đây là tài liệu soạn bài Phương châm hội thoại, hy vọng nó giúp cho bạn nắm vững kiến thức hội thoại để tránh gây khó hiểu hoặc hiểu nhầm cho người khác. Nếu bạn thắc mắc điều gì hãy để lại phản hồi, GiaiNgo sẽ giúp bạn giải đáp.
Chủ đề được nhiều người quan tâm:
