Soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn chương trình Ngữ văn lớp 9

Lục Vân Tiên gặp nạn là đoạn trích được giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn lớp 9. Đoạn trích này nổi bật niềm tin của tác giả với phẩm chất của nhân dân lao động. Cùng GiaiNgo tìm hiểu nội dung soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn ngay dưới đây.

Tìm hiểu chung tác giả, tác phẩm

Trước khi đến với phần soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn, chúng ta hãy cùng tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm. Dưới đây là những nội dung mà GiaiNgo tổng hợp. Hãy cùng theo dõi nhé!

Đôi nét về Nguyễn Đình Chiểu

Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là một nhà nho, sống theo đạo nghĩa. Cuộc đời của ông gặp nhiều bi kịch. Ông bị mù và con đường công danh dang dở. Tuy Nguyễn Đình Chiểu gặp lúc biến loạn nhưng vẫn giữ được nét thanh cao.

Ông không những là người con có hiếu, người thầy thuốc mẫu mực mà còn là một nhà thơ yêu nước. Các tác phẩm mà Nguyễn Đình Chiểu để lại cho văn học Việt Nam đều có giá trị hiện thực cao cả.

soan bai luc van tien gap nan

Bố cục bài Lục Vân Tiên gặp nạn

Để soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn đầy đủ, bạn cần nắm được bố cục của bài. Bố cục được chưa làm hai phần.

  • Phần 1: 8 câu đầu. Nội dung đoạn là tội ác của Trịnh Hâm.
  • Phần 2: các câu còn lại. Đoạn này nói về việc Vân Tiên được vợ chồng ông chài cứu sống.

Tóm tắt bài Lục Vân Tiên gặp nạn

Đoạn trích Lục Vân Tiên gặp nạn này năm ở phần thứ hai của truyện. Trên đường đi thi, Lục Vân Tiên nhận được tin mẹ mất. Chàng liền về quê để chịu tang.

Dọc đường về nhà, Vân Tiên bị đau mắt nặng rồi bị mù cả hai mắt. Trùng hợp thay, Vân Tiên gặp Trịnh Hâm đi thi về. Bởi vì sẵn có lòng ghen ghét tài năng của Vân Tiên, Trịnh Hâm đẩy chàng xuống sông. Sau đó Lục Vân tiên được giao long dìu đỡ đưa vào bãi và được gia đình ngư ông cưu mang, giúp đỡ.

soan bai luc van tien gap nan

Soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn

Sau đây, GiaiNgo xin gửi đến bạn hai cách soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn. Cùng tìm hiểu xem nội dung của hai cách soạn này như thế nào nhé.

Soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn ngắn gọn nhất

Câu 1 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Tìm chủ đề của đoạn trích

Trả lời

Chủ đề của đoạn trích: Thông qua sự đối lập thiện và ác, tác giả đề cao cái thiện, phê phán cái ác. Đồng thời thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp.

Câu 2 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Hãy phân tích tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn mình là Lục Vân Tiên. Em có nhận xét gì về giá trị nghệ thuật của đoạn thơ tự sự này?

Trả lời

Nhân lúc Lục Vân Tiên bị mù, Trịnh Hâm không những không giúp đỡ mà còn nhẫn tâm hãm hại, đẩy chàng xuống sông. Hắn còn giả vờ thương xót. Điều này cho thấy Trịnh Hâm là kẻ tiểu nhân, giả nhân giả nghĩa, phản bội bạn bè. Hành động của Trịnh Hâm xuất phát từ sự ghen ghét, đố kỵ trong lòng hắn.

Nhận xét giá trị nghệ thuật của đoạn thơ: Tình tiết sắp xếp hợp lý, diễn biến nhanh gọn. Lời thơ mộc mạc, bình dị, kết cấu hoàn chỉnh.

Câu 3 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Đối lập với cái ác, cái thiện được biểu hiện như thế nào qua đoạn trích?

Trả lời

Cái thiện được thể hiện thông qua: tấm lòng bao dung, hào hiệp của ông Ngư.

  • Gia đình ông ăn những thức ăn đạm bạc qua bữa, gia cảnh khó khăn, vậy mà vẫn cưu mang một người lạ.
  • Ông cứu Lục Vân Tiên mà không đòi hỏi báo đáp.
  • Cuộc sống lao động của ông Ngư: xa lánh chốn danh lợi tầm thường, sống hòa nhập với thiên nhiên.
  • Ông lão là một con người yêu lao động, yêu cuộc sống, không màng danh lợi, khinh ghét thói đời đen bạc tráo trở.

Qua đó, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu ngợi ca người lao động khổ cực nhưng giàu tình nghĩa, đặt niềm tin vào cái thiện.

Câu 4 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Hãy chọn những câu mà em cho là hay nhất trong đoạn thơ rồi trình bày cảm nhận của em về cảm xúc của tác giả và ngôn ngữ miêu tả, biểu cảm trong những câu thơ ấy.

Trả lời

“Thuyền nan một chiếc ở đời

Tắm mưa trải gió trong vời Hoàng Giang”.

Đoạn thơ giàu cảm xúc khoáng đạt, ngôn ngữ bình dị, dân dã. Nhiều hình ảnh thơ gợi lên vẻ đẹp thiên nhiên bình yên. Và con người với thiên nhiên hòa hợp với nhau.

soan bai luc van tien gap nan

Soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn chi tiết nhất

Câu 1 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Tìm chủ đề của đoạn trích

Trả lời

Chủ đề ở đoạn trích là sự đối nghịch giữa cái thiện và cái ác. Qua đó tác giả bày tỏ niềm tin vào những điều tốt đẹp ở đời.

  • Cái ác thể hiện ở chi tiết: do sự ganh ghét, đố kỵ tài năng của Lục Vân Tiên, Trịnh Hâm đã trở thành một kẻ độc ác, nhẫn tâm hãm hại Lục Vân Tiên. Lúc này Vân Tiên đã không còn có thể đe dọa đến đường công danh của hắn nữa nhưng hắn vẫn ra tay.
  • Cái thiện thể hiện ở chi tiết: Vân Tiên được ông Ngư cứu. Đó là việc làm nhân đức cùng cuộc sống trong sạch, nhân cách cao cả của ông Ngư.

Câu 2 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Hãy phân tích tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn mình là Lục Vân Tiên. Em có nhận xét gì về giá trị nghệ thuật của đoạn thơ tự sự này?

Trả lời

Phân tích tâm địa độc ác của Trịnh Hâm:

  • Độc ác, bất nhân vì hắn nhẫn tâm hãm hại một con người tội nghiệp, đang cơn hoạn nạn, không nơi nương tựa, không có gì để chống đỡ.
  • Bất nghĩa vì Vân Tiên vốn là bạn của hắn, từng “trà rượu” và làm thơ với nhau, lại đã có lời nhờ cậy: “tình trước ngãi sau – Có thương xin khá giúp nhau phen này”. Hắn cũng từng hứa hẹn: “Người lành nỡ bỏ người đau sao đành”.
  • Hành động có toan tính, có âm mưu, kế hoạch sắp đặt khá kĩ lưỡng, chặt chẽ.
  • Thời gian: giữa đêm khuya, khi mọi người đã yên ngủ trên thuyền.
  • Không gian: giữa khoảng trời nước mênh mông.
  • Kẻ tội phạm, nhờ gian ngoa xảo quyệt đã phủi sạch tay, không mảy may cắn rứt lương tâm.

Nhận xét nghệ thuật: Chỉ có tám dòng thơ để kể về một tội ác tày trời và lột tả tâm một kẻ bất nghĩa, bất nhân. Cách sắp xếp các tình tiết hợp lý, diễn biến hoạt động nhanh gọn. Lời thơ vẫn giữ được vẻ mộc mạc, giản dị.

Câu 3 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Đối lập với cái ác, cái thiện được biểu hiện như thế nào qua đoạn trích?

Trả lời

Biểu hiện của cái thiện là cảnh ông Ngư vớt Vân Tiên lên và cả gia đình chạy chữa cho chàng một cách ân cần, chu đáo. Cả nhà dường như nhốn nháo, hối hả lo chạy chữa đế cứu sống Vân Tiên.

Khi biết tình cảnh khốn khó của chàng, ông Ngư sẵn sàng cưu mang chàng. Ông cũng chẳng hề tính toán đến cái ơn cứu mạng Vân Tiên.

Cuộc sống lao động của ông Ngư là một cuộc sống trong sạch, ngoài vòng danh lợi ô trọc. Đây là một cuộc sống tự do phóng khoáng giữa trời cao rộng, lấy thiên nhiên làm bạn. Con người lao động tự do, tự làm chủ mình. Cuộc sống hoàn toàn xa lạ với những toan tính nhỏ nhen, ích kỷ, mưu cầu danh lợi.

Tác giả Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm khát vọng vào niềm tin về cái thiện, vào con người động bình thường. Từng trải đời, nhà thơ hiểu rất rõ cái xấu, cái ác thường lẩn khuất sau những mũ cao, áo dài của bọn người có địa vị cao sang.

Nhưng bên cạnh dó vẫn còn những cái tốt đẹp, đáng kính trọng, đáng khát, tồn tại bền vững nơi những con người nghèo khổ mà nhân hậu, vị tha, trọng nghĩa khinh tài.

Câu 4 trang 121 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1: Hãy chọn những câu mà em cho là hay nhất trong đoạn thơ rồi trình bày cảm nhận của em về cảm xúc của tác giả và ngôn ngữ miêu tả, biểu cảm trong những câu thơ ấy.

Trả lời

“Ngư rằng: Lòng lão chẳng mơ,

”.

Ý tứ đoạn thơ phóng khoáng mà sâu xa. Lời lẽ thanh thoát, uyển chuyển. Hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm. Một khoảng thiên nhiên cao rộng, khoáng đạt được mở ra.

Con người hòa nhập trong cái thế giới thiên nhiên ấy, không chút cách biệt. Ta có cảm giác như chính Nguyễn Đình Chiểu đang nhập thân vào nhân vật để nói lên khát vọng sống và niềm tin yêu cuộc đời của mình.

soan bai luc van tien gap nan

Xem thêm:

Vừa rồi GiaiNgo đã gửi đến bạn nội dung soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn. Hy vọng bài viết này sẽ giúp đỡ cho quá trình nghiên cứu và học tập của các bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn đừng quên comment bên dưới để GiaiNgo kịp thời giải đáp nhé.