Nếu bạn muốn hiểu được một tác phẩm, hay bạn muốn bài văn của bạn dễ hiểu, có nghĩa và truyền đạt được những cảm xúc trong bài. Bạn cần phải sử dụng liên kết và các phương tiện liên kết trong văn bản. Vậy làm thế nào để có thể liên kết văn bản? Cùng GiaiNgo soạn bài Liên kết trong văn bản để bạn có thể dễ dàng hiểu và sử dụng chúng trong những bài văn của mình nhé!
Phần đầu tiên của soạn bài Liên kết trong văn bản chính là chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về tính liên kết của văn bản bạn nhé!
Cùng GiaiNgo đọc đoạn văn và trả lời các câu hỏi liên quan nhé!
“Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.”
a) Theo em, nếu bố En-ri-cô chỉ viết như vậy thì En-ri-cô có thể hiểu được điều bố muốn nói chưa?
b) Nếu En-ri-cô chưa hiểu được điều bố muốn nói thì tại sao? Hãy xem xét các lí do sau:
c) Vậy, muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có phẩm chất gì?
Trả lời:
a) Theo em, nếu chỉ dựa vào đoạn văn này, bố En-ri-cô chỉ viết như thế thì En-ri-cô sẽ không thể hiểu và cảm nhận được điều mà bố muốn truyền đạt với mình.
b) En-ri-cô chưa hiểu được điều bố muốn nói là bởi vì các câu văn chưa gắn bó với nhau, sự liên kết giữa các câu văn còn khá lỏng lẻo.
c) Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì đoạn văn phải có tính rõ ràng và có sự liên kết giữa các câu văn.
Từ việc trả lời câu hỏi soạn bài Liên kết trong văn bản trên, chúng ta biết được rằng tính liên kết là một trong những tính chất quan trọng của văn bản.
Muốn để người khác hiểu được ý mà mình muốn diễn đạt, ngoài việc tạo ra những câu đúng, người viết (nói) còn phải tổ chức mối liên kết chặt chẽ giữa các câu sao cho hợp lí.
Để hiểu được phương tiện liên kết trong văn bản là gì thì hãy cùng GiaiNgo tiếp tục trả lời các câu hỏi trong nội dung soạn bài Liên kết trong văn bản nhé!
a) Đọc kĩ lại đoạn văn trên, do thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu . Hãy sửa lại đoạn văn để En-ri-cô có thể hiểu được ý bố?
Đoạn văn thiếu sự liên kết về nội dung. Người bố dường như đang tức giận với hành động của En-ri-cô. Tuy nhiên, qua đoạn văn trên chúng ta vẫn chưa thấy được sự tức giận của người bố.
Ngoài sự tức giận, ông còn muốn nói cho En-ri-cô biết rằng mẹ chính là người yêu thương En-ri-cô vô điều kiện. Từ những điều này, chúng ta có thể sửa lại đoạn văn bản như sau:
Trước mặt cô giáo, con đã biểu hiện sự thiếu lễ độ với mẹ. Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. En-ri-cô của bố à! Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy!
Bố vẫn còn nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con. Bà quằn quại vì nỗi lo sợ và khóc nức nở khi nghĩ rằng một ngày nào đó chúng ta có thể mất con! Nhớ lại hồi ức ấy, bố không thể nén được cơn tức giận đối với con.
En-ri-cô ơi! Con hãy nghĩ mà xem, con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư? Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn. Mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hy sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.
b) Đọc lại các câu văn sau và chỉ ra sự thiếu liên kết của chúng. Hãy sửa lại để thành một đoạn văn có nghĩa.
Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.
Sự thiếu liên kết trong đoạn văn được biểu hiện ở chỗ các câu văn không có sự gắn bó với nhau. Những câu văn khá rời rạc khiến người đọc không hiểu được người viết đang muốn truyền đạt điều gì. Chúng ta có thể sửa lại như sau:
Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Còn bây giờ, giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.
Trước khi qua phần luyện tập – soạn bài Liên kết trong văn bản. Thì hãy cùng GiaiNgo trả lời câu hỏi cuối cùng trong phần phương tiện liên kết văn bản trong nội dung soạn bài Liên kết trong văn bản bạn nhé!
c) Từ hai ví dụ trên, em hãy cho biết: Một văn bản có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì? Cùng với điều kiện ấy, các câu văn trong văn bản phải sử dụng các phương tiện gì?
Để văn bản có tính liên kết thì trước hết phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Bên cạnh đó, các câu văn trong văn bản phải được liên kết một cách hợp lí.
Tiếp theo hãy cùng GiaiNgo trả lời các câu hỏi luyện tập trong nội dung soạn bài Liên kết trong văn bản nhé!
Sắp xếp những câu văn dưới đây theo một thứ tự hợp lý để tạo thành một đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ.
Để đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ, chúng có thể sắp xếp lại theo trình tự như sau: (1) – (4) – (2) – (5) – (3).
Các câu văn dưới đây đã có tính liên kết chưa? Vì sao?
Tôi nhớ đến mẹ tôi “lúc người còn sống tôi lên mười”. Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.
Về mặt hình thức, các câu văn trong có vẻ rất liên kết. Tuy nhiên, nếu xét về mặt nội dung và ý nghĩa thì đoạn văn hoàn toàn phi logic.
Bởi vì ở câu đầu tiên là tác giả đang nhớ về mẹ, lúc mà mẹ tác giả còn sống. Tuy nhiên, đến câu thứ 3 và thứ 4 thì tác giả lại dùng “Sáng nay” và “Chiều nay”.
Điều này sẽ khiến cho người đọc cảm thấy khó hiểu và mơ hồ. Điều này khiến cho đoạn văn không được mượt mà và thống nhất.
Điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn dưới đây để các câu liên kết chặt chẽ với nhau:
“Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn, đứng dưới gốc na, gốc ổi mong tìm lại hình bóng của … và nhớ lại ngày nào … trồng cây, … chạy lon ton bên bà. … bảo khi nào cây có quả … sẽ dành quả to nhất, ngon nhất cho …, nhưng cháu lại bảo quả to nhất, ngon nhất phải để phần bà. … bà ôm cháu vào lòng, hôn cháu một cái thật kêu.”
Để các câu được liên kết chặt chẽ hơn, chúng ta có thể điền những từ như sau:
“Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn, đứng dưới gốc na, gốc ổi mong tìm lại hình bóng của bà và nhớ lại ngày nào bà trồng cây, cháu chạy lon ton bên bà. Bà bảo khi nào cây có quả bà sẽ dành quả to nhất, ngon nhất cho cháu, nhưng cháu lại bảo quả to nhất, ngon nhất phải để phần bà. Thế là bà ôm cháu vào lòng, hôn cháu một cái thật kêu.”
Hãy cùng nhau tiếp tục soạn bài Liên kết trong văn bản để hiểu rõ hơn về nội dung này bạn nhé!
“Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp Một của con.”
Có người nhận xét: Sự liên kết giữa hai câu trên không chặt chẽ, vậy mà chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong tác phẩm Cổng trường mở ra. Em hãy giải thích tại sao?
Nếu chúng ta chỉ đọc hai câu này thì sẽ thấy hai câu này không có sự liên kết với nhau. Bởi vì câu một đang nói đêm nay mẹ không ngủ mà câu sau lại nói ngày mai con khai giảng lớp một.
Hai câu này nghĩa hoàn toàn độc lập nhau. Tuy nhiên, nếu chúng ta đọc tiếp câu thứ ba tác giả có viết trong tác phẩm như sau: “Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng rồi buông tay mà nói…”. Câu này đề cập cả mẹ và con, có nhiệm vụ và nội dung liên kết với cả hai câu trên. Vì vậy trong đoạn văn, cả ba câu trên vẫn liên kết với nhau tạo nên một thể thống nhất có nghĩa.
Hãy đến với bài luyện tập cuối cùng trong phần soạn bài Liên kết trong văn bản các bạn nhé!
Chắc em biết câu chuyện cổ tích kể về một anh trai cày đã đẵn đủ trăm đốt tre nhưng không nhờ đến phép màu của Bụt thì không sao có được cây tre trăm đốt. Câu chuyện ấy có giúp em hiểu được điều gì cụ thể hơn về vai trò của liên kết trong văn bản không?
Qua câu chuyện này, em hiểu về vai trò của liên kết trong văn bản như sau
Cho dù chúng ta có thể tự viết ra 100 câu văn đầy đủ về ngữ pháp, hay và ý nghĩa về mặt nội dung. Nhưng nếu chúng ta không biết cách sắp xếp, liên kết các câu văn sao cho hợp lí để thành được một bài văn hoàn chỉnh. Thì người đọc sẽ không hiểu được ý nghĩa chúng ta muốn truyền đạt.
Họ sẽ cảm thấy bài văn trước mặt rất rời rạc và có thể sẽ không ngấm được ý nghĩa mà chúng ta muốn diễn đạt.
Từ đó, chúng ta có thể nhận ra việc liên kết văn bản rất quan trọng. Nó quyết định bài văn của bạn ra sao, có mang đến cảm xúc cho người đọc hay không. Việc thống nhất và gắn kết được nội dung và hình thức sẽ làm cho bài văn của bạn có hồn hơn đấy!
Trên đây là toàn bộ nội dung về soạn bài Liên kết trong văn bản. Hy vọng, qua bài viết này bạn sẽ có được một phần soạn bài Liên kết trong văn bản cực kì hoàn chỉnh nhé! Hãy theo dõi GiaiNgo mỗi ngày để biết thêm nhiều thông tin hay bạn nhé!
