Nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước? Giải đáp Sinh 11

Thoát hơi nước là một trong những kiến thức Sinh học lớp 11 mà các bạn học sinh nào cũng phải biết. Để hiểu hơn về nội dung này, cùng GiaiNgo đi tìm câu trả lời cho câu hỏi “Nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước” và những thông tin liên quan khác nhé!

Thoát hơi nước là gì?

Thoát hơi nước hiểu theo một cách dễ nhất chính là quá trình bay hơi. Thoát hơi nước là một phần trong chu trình nước ở cơ thể của thực vật. Nó là sự mất hơi nước từ các bộ phận của cây, chủ yếu là qua lá. Cũng có thể qua thân, rễ, hoa,…

Cụ thể lúc này khí khổng trên bề mặt lá mở. Nó cho phép khí CO2 vào lá và đồng thời hơi nước sẽ được thoát ra bên ngoài.

Thoát hơi nước là gì

Nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước

Có thể biết rằng có đến khoảng 98% lượng nước mà rễ cây có thể hấp thụ sẽ bị mất qua con đường thoát hơi nước. Và chỉ có khoảng 2% lượng nước được đi qua cây, được cây sử dụng, chuyển hóa vật chất và tạo chất hữu cơ cho cơ thể.

Vậy quá trình thoát hơi nước có những vai trò nào?

Quá trình thoát hơi nước có vai trò quan trọng đối với cơ thể thực vật.

  • Thoát hơi nước là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ, nó giúp tạo lực hút để vận chuyển nước, vận chuyển các ion khoáng cũng như các chất tan khác từ rễ đến các cơ quan khác của cây.
  • Quá trình thoát hơi nước giúp tạo ra môi trường liên kết các bộ phận khác của cây và tạo được độ cứng cho thực vật thân thảo.
  • Quá trình thoát hơi nước sẽ giúp cho khí khổng mở cho khí CO2 được đưa vào lá, giúp cung cấp cho quá trình quang hợp được diễn ra.
  • Quá trình thoát hơi nước góp phần giúp hạ nhiệt độ của lá cây trong những ngày nhiệt độ cao. Nó giúp đảm bảo cho các quá trình sinh lý được diễn ra bình thường.

Nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước

Trong khi tìm câu trả lời cho câu hỏi về vai trò của quá trình thoát hơi nước thì các bạn cần chú ý nội dung quá trình thoát hơi nước không có vai trò cung cấp năng lượng cho lá. Nhiều bạn khi làm câu hỏi trắc nghiệm Sinh học lớp 11 thường nhầm lẫn nội dung này.

Và để thực hiện được quá trình thoát hơi nước thì sẽ có hai con đường thoát hơi nước qua lá. Đó là thoát hơi nước qua khí khổng và thoát hơi nước qua cutin. Có thể so sánh 2 con đường thoát hơi nước như sau:

Thoát hơi nước qua khí khổng Thoát hơi nước qua cutin
  • Chiếm 90% lượng hơi nước thoát ra.
  • Vận tốc lớn, được điều chỉnh thông qua việc đóng mở của khí khổng.
  • Cơ chế thoát hơi nước qua khí khổng:
    • Được điều tiết bởi cơ chế đóng, mở của khí khổng.
    • Hàm lượng nước trong các tế bào của khí khổng được gọi là tế bào hạt đậu. Nó có ảnh hưởng trực tiếp đến độ mở của khí khổng.
    • Trường hợp no nước, thành mỏng của khí khổng sẽ căng ra làm cho thành dày bị cong theo thành mỏng. Và lúc này khí khổng sẽ được mở ra.
    • Khi mất nước, thành mỏng của khí khổng không còn bị căng, thành dày thì được duỗi thẳng và khí khổng lúc này sẽ đóng lại.
  • Lượng nước thoát hơi qua lớp cutin rất ít.
  • Vận tốc nhỏ, không điều chỉnh được cơ chế đóng mở.
  • Cơ chế thoát hơi nước qua cutin:
    • Độ dày hay mỏng của lớp cutin sẽ là nguyên nhân khiến cho quá trình thoát hơi nước qua cutin được diễn ra với cường độ cao hay cường độ thấp.
    • Trường hợp lớp cutin càng mỏng thì quá trình thoát hơi nước qua cutin càng mạnh mẽ.
    • Ngược lại, trường hợp lớp cutin càng dày thì quá trình thoát hơi nước qua lớp cutin càng nhỏ.

Nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước? Giải đáp Sinh 11

Với hai con đường thoát hơi nước qua khí khổng và thoát hơi nước qua cutin thì quá trình thoát hơi nước qua khí khổng đóng vai trò trọng yếu hơn. Hình thức thoát hơi nước qua khí khổng là hình thức thoát hơi nước chủ yếu. Nó chiếm đến 90% nước thoát ra. Trong khi đó lượng nước thoát qua lớp cutin là rất ít.

Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước

Có nhiều tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước. Đó là:

  • Nước: Điều kiện cung cấp nước và độ ẩm trong không khí có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thoát hơi nước.
    • Với điều kiện cung cấp nước càng lớn thì sự hấp thụ nước càng mạnh. Nó giúp cho quá trình thoát hơi nước diễn ra thuận lợi hơn.
    • Với điều kiện độ ẩm trong không khí thấp sẽ dẫn tới quá trình thoát hơi nước càng mạnh.
  • Ánh sáng: Khi cây được chiếu sáng thì khí khổng có thể mở.
    • Ánh sáng nhiều khiến cho nhiệt độ của lá tăng lên, lúc này khí khổng sẽ được mở lớn và làm tăng tốc độ thoát hơi nước.
    • Độ mở của khí khổng sẽ tăng dần từ sáng đến trưa và khí khổng mở nhỏ nhất vào lúc chiều tối. Do bản chất của tế bào khí khổng thì ban đêm nó vẫn hé mở.
  • Nhiệt độ, gió, một số ion khoáng:
    • Nhiệt độ có tác động lớn đến các hoạt động hô hấp của rễ cây, nó khiến cho rễ tăng các hoạt động và hấp thụ nhiều nước hơn; dẫn đến tăng thoát hơi nước.
    • Nồng độ ion khoáng có ảnh hưởng đến hàm lượng nước trong khí khổng. Nó gây điều tiết độ mở lớn nhỏ của khí khổng.

Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước

Câu hỏi thường gặp

Nhân tố nội tại nào quyết định nhất đến thoát hơi nước?

Nhân tố nội tại quyết định nhất đến thoát hơi nước chính là sự đóng mở của khí khổng.

Vì sao tế bào khí khổng sẽ cong lên khi trương nước?

Do thành bên trong của tế bào khí khổng dày hơn thành bên ngoài của tế bào. Điều này dẫn đến hiện tượng tế bào khí khổng cong lại khi trương nước.

Tóm lại, việc nêu vai trò của quá trình thoát hơi nước không còn làm khó được bạn. Cùng với đó, GiaiNgo cũng gửi đến bạn các tác nhân sẽ ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước để bạn có cách nhìn tổng thể hơn. Chương trình Sinh học 11 còn nhiều nội dung thú vị khác, đừng tham khảo nội dung trong những bài viết tiếp theo bạn nhé!