Nghi thức cúng giao thừa có ý nghĩa vô cùng đặc biệt đối với người Việt Nam. Trong đó, mâm cúng giao thừa là phần quan trọng và cần chuẩn bị kỹ lưỡng nhất. Vậy mâm cúng giao thừa Tết Nhâm Dần 2022 cần có gì?
Mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây của GiaiNgo để tham khảo câu trả lời nhé!
Cúng giao thừa, hay còn được gọi là lễ cúng trừ tịch, là lễ cúng được thực hiện đúng vào thời khắc giao thừa – chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Lễ cúng giao thừa được cử hành vào giờ tý – từ 23 giờ đến 1 giờ sáng, khoảnh khắc một giờ của năm cũ và một giờ của năm mới.
Người xưa quan niệm rằng mâm cúng giao thừa sẽ giúp gia chủ đem bỏ hết đi những điều xấu, không may mắn của năm cũ sắp qua và đón chào những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.
Có rất nhiều tài liệu cổ và các nghiên cứu văn hóa giải thích tại sao người Việt lại phải cúng giao thừa. Trong đó, giả thuyết lưu hành phổ biến nhất và được nhiều người tin tưởng nhất cho rằng vì từ xa xưa, người Việt tin rằng, mỗi năm có các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan khác nhau thay phiên cai quản nhân gian.
Cứ hết một năm, vị thần Hành khiển cũ đã cai quản hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống cai quản hạ giới trong năm mới.
Vì vậy, cúng giao thừa trong dân gian như là buổi tiệc để “tống cựu nghinh tân”, tiễn đưa những vị thần năm cũ và nghinh đón những vị thần mới. Xin các vị thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới bình an, hạnh phúc.
Ngoài ra, theo nhà nghiên cứu Minh Đường trong sách Nghi lễ dân gian – Nghi lễ cúng gia tiên cũng nhấn mạnh lễ giao thừa là lễ quan trọng nhất trong dịp Tết Nguyên đán.
Đó là lễ dâng hương vào giây phút chuyển giao giữa giờ khắc cuối cùng (giờ Hợi) của năm cũ và giờ khởi đầu (giờ Tý) của năm mới. Người ta tin rằng mọi điềm hay, dở xảy ra vào giây phút này có liên quan tới mọi sự hay, dở của tất cả thành viên gia đình trong năm mới.
Trong giây phút thiêng liêng ấy, mọi người đều quên đi tất cả những điều không hay trong năm cũ. Mọi sự kiêng kỵ được thực hiện triệt để từ giây phút giao thừa tới sáng sớm mùng 1 Tết.
Mâm cúng giao thừa được ví như một bữa tiệc tiễn đưa các vị quan Hành khiển và phán quan năm cũ, nghênh đón vị thần mới nên cần chuẩn bị thật tươm tất. Gia chủ chuẩn bị mâm cúng giao thừa ngoài trời gồm những lễ vật sau:
Trong đó, gia chủ cần đặc biệt chú ý đến con gà trống luộc. Nên chọn gà trống mới bắt đầu tập gáy, chưa đạp mái, khỏe mạnh, mỏ vàng, mào cờ, chân gà màu vàng.
Nếu không có nhiều điều kiện thì chuẩn bị mâm cúng giao thừa đơn giản, chỉ cần thể hiện lòng thành đối với các bậc thần linh, ông bà gia tiên.
Ngoài mâm cúng giao thừa bằng đồ mặn, gia chủ cũng có thể sử dụng các món chay cho mâm cúng giao thừa. Bày mâm cúng chay thường bao gồm:
Bước 1: Đầu tiên, gia chủ cần chuẩn bị một chiếc bàn thật vững chắc, trải một tấm vải sạch sau đó đặt mâm lên.
Bước 2:
Cách bày mâm cúng chay
Cách bày mâm cúng mặn
Nam mô A Di Đà Phật (Ba lần).
Kính lạy: Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Nay là giờ phút Giao thừa năm …….
Chúng con là :………………………………..
Ngụ tại :…………………………………………..
Phút Giao thừa vừa tới, nay theo Vận luật, tống cựu nghinh tân, giờ Tý đầu Xuân, đón mừng Nguyên Đán. Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cung trần, dâng lên trước Án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa.
Ngài định Phúc Táo quân.
Ngài Phúc Đức chính Thần.
Các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần.
Ngài Bản Gia Táo Quân.
Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con lại kính mời: các cụ Tiên Linh Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá thúc huynh đệ, Cô di tỷ muội, nội ngoại tộc chư vị hương linh, cúi xin giáng về linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Chúng con lại kính mời các vị Vong Linh tiền Chủ hậu Chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết Giao thừa, giáng lâm trước Án, chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, vạn sự cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc.
Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Nam mô A Di Đà Phật!
Kính lạy :
Nay là phút giao thừa giữa năm Tân Sửu và năm Nhâm Dần
Chúng con là…………….., Tuổi:………..
Ngụ tại ………………………………………….
Phút thiêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều đế khuyết, lưu phúc lưu ân.
Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên Đương cai, Ngài Tân niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa, Phúc Đức Chính Thần, các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, Bản gia Táo Quân và chư vị Thần Linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Nam mô Bồ tát Ma ha tát đại chứng minh.
(Lạy 3 lạy)
Theo đúng phong tục thì lễ cúng giao thừa phải làm hai lễ, một lễ cúng giao thừa trong nhà và một lễ cúng ngoài trời.
Theo chuyên gia phong thủy Hoàng Anh Hùng, lễ ngoài trời phải làm trước nhằm “nghênh tân, tiễn cửu”, tức là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ.
Tuy nhiên, nếu gia chủ không có sân hoặc nhà ở chung cư không thể tiến hành cúng giao thừa ngoài trời thì chỉ cần bày mâm cơm cúng giao thừa trong nhà.
Điều quan trọng nhất là khi cúng giao thừa gia chủ phải thắp hương, khấn lễ với lòng thành kính và tôn trọng nhất.
Theo các chuyên gia phong thủy, lễ cúng giao thừa được cử hành vào giờ Tý đêm giao thừa tức 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng.
Khoảng thời gian này bao hàm một giờ của năm cũ và một giờ của năm mới, quan đương niên cũ giao lại công việc, quan đương niên mới tiếp nhận.
Vào thời điểm này, mọi gia đình đều bày cỗ cúng tổ tiên ở trong nhà và cỗ cúng ngoài trời để cúng các quan thần linh. Theo tục lệ dân gian, lễ cúng giao thừa ngoài trời được tiến hành trước, sau đó mới đến lễ cúng giao thừa trong nhà.
Các món ăn trong mâm cơm cúng giao thừa phải được chế biến tinh khiết, trang nghiêm tránh xúc phạm đến chư vị thần linh.
Khi sắm lễ cho mâm cúng giao thừa nhất định phải có đèn ( nến) và gà trống hoa. Gà không được chặt mà phải giữ nguyên các bộ phận đặt theo hình dáng đang vươn cánh lên.
Ngoài ra, mâm cúng giao thừa phải có đủ các món xào, món canh,… Tất cả những món ăn có trong đời sống đều có thể được dùng để đưa lên mâm cơm giao thừa cúng tổ tiên.
Những món ăn này không cần quá cầu kỳ, nhưng nhất thiết phải sạch và chỉ cần một chút để bày cho đẹp.
Đặc biệt, đồ cúng mặn trong mâm cúng giao thừa không được phép để lên trên bàn thờ mà chỉ để ở mâm phía dưới, thấp hơn so với bàn thờ chính.
Hi vọng rằng những chia sẻ trên đây của GiaiNgo đã giúp bạn nắm được mâm cúng giao thừa gồm những gì và cách chuẩn bị mâm cúng giao thừa chuẩn nhất. Lễ cúng giao thừa có ý nghĩa rất linh thiêng và quan trọng, vì thế hãy chuẩn bị thật kỹ lưỡng và cẩn thận cho lễ cúng này để có một năm mới trọn vẹn, may mắn bạn nhé.
