Scratch là gì? Cách cài đặt phần mềm Scratch 3.0

Scratch là một trong những dự án giáo dục thành công tại Hoa Kỳ. Scratch phát triển theo hướng tương tác trực quan, đồ họa sống động nên được nhiều người yêu thích. Vậy scratch là gì thì cùng GiaiNgo tìm hiểu ngay nào.

Scratch là gì?

Scratch là gì?

Scratch là ngôn ngữ lập trình trực quan công cộng trực tuyến dành cho trẻ em. Người dùng trang web có thể tạo các dự án trực tuyến. Ngôn ngữ lập trình scratch được phát triển bởi nhóm nghiên cứu MIT Media Lab.

Scratch là gì?

Scratch đã được dịch sang hơn 70 ngôn ngữ và được sử dụng ở hầu hết các nơi trên thế giới. Scratch được đưa vào giảng dạy trong các trung tâm, trường học; cũng như các tổ chức tri thức công cộng khác.

Có bao nhiêu phiên bản scratch?

Có 3 phiên bản scratch hiện nay. Phiên bản scratch duy nhất dành cho máy tính để bàn được phát triển vào năm 2003.

Scratch 2.0 và được phát hành vào ngày 9 tháng 5 năm 2013. Phiên bản này thay đổi giao diện của trang web; bao gồm trình chỉnh sửa dự án trực tuyến và ngoại tuyến.

Phiên bản scratch 3 được Scratch Team công bố lần đầu tiên vào năm 2016. Sau đó là scratch 3.0 được phát hành chính thức vào ngày 2 tháng 1 năm 2019.

Ưu điểm khi học lập trình scratch là gì?

Khi học lập trình scratch sẽ giúp cho trẻ em nhanh chóng hiểu bài hơn. Từ đó, học được tính kiên trì và cẩn thận trong quá trình học tập.

Ưu điểm khi học lập trình scratch đó là:

  • Bồi dưỡng niềm say mê học tập của trẻ nhỏ, học sinh, sinh viên. Giúp tăng tính tự giác giải quyết các công việc chưa hoàn thành.
  • Kích thích và phát huy trí tưởng tượng của người học
  • Giúp người học biết diễn đạt ý tưởng, suy nghĩ một cách chặt chẽ, logic.
  • Scratch giúp chọn lọc và thử nghiệm các ý tưởng mới.
  • Dùng scratch giúp bạn phân chia và phối hợp trong khi làm việc nhóm. Biết xử lý lỗi và tìm các giải pháp thay thế.
  • Scratch giúp rèn luyện kỹ năng thuyết trình, giải thích dễ hiểu, mạch lạc cho người khác

Giới thiệu chức năng chính của scratch 3.0

Chức năng chính của scratch 3.0 là có giao diện khối dễ dùng

Giao diện Scratch 3.0 có thể chia thành 5 khu vực chính:

  • Khung điều khiển có 3 tab thông tin
  • Lệnh (Code): Là nơi chứa danh mục các lệnh dùng để lập trình cho các đối tượng trong Scratch.
  • Thiết kế (Costumes): Là nơi lưu trữ các thiết kế, các giao diện khác nhau của đối tượng.
  • Âm thanh (Sounds): Chứa các âm thanh khác nhau của đối tượng.

Cửa sổ lệnh

Gồm các “lệnh” để điều khiển hoạt động của nhân vật. Người dùng sử dụng bằng cách kéo các lệnh từ khung điều khiển sang cửa sổ và lắp ghép các khối lệnh khác nhau. Các khối này sẽ tạo thành một “chương trình” để người dùng điều khiển đối tượng.

Sân khấu – Stage

Sân khấu – Stage có chức năng là cửa sổ thể hiện đối tượng trên phần mềm scratch. Đây là nơi các đối tượng biểu diễn, hiển thị các loại ảnh nền khác nhau và các hiệu ứng đồ họa,… Sân khấu chính là chỗ người dùng tương tác với sản phẩm được tạo ra.

Giới thiệu chức năng chính của scratch 3.0

Nhân vật (Sprites)

Đây là khu vực quản lý các nhân vật trên ứng dụng. Tại đây, có thể thực hiện tạo thêm nhân vật, đa dạng về kích thước và chủng loại; chỉnh sửa ngoại hình nhân vật (thay đổi trang phục),…

Ảnh nền, phông nền (Backdrop/Background)

Đây là khu vực giúp quản lý, chỉnh sửa và thêm mới các ảnh nền hiển thị trên sân khấu.

Một số chức năng trên thanh công cụ scratch như:

  • Sprite: Là nơi quản lý các đối tượng. Với mỗi một dự án sẽ có ít nhất một đối tượng.
  • Tutorials: Hướng dẫn người sử dụng các tính năng, công cụ trên scratch một cách cụ thể và chi tiết.
  • Tab Sound: Là khu vực xử lý âm thanh. Tại đây, người dùng có thể chỉnh sửa các file âm thanh trong mỗi dự án khi thiết kế.
  • Costumes: Là công cụ hỗ trợ chỉnh sửa ảnh, đồ họa theo ý muốn; mỗi chỉnh sửa được thực hiện tại đây đều sẽ hiển thị ở Stage.

Ngoài ra, bạn còn có thêm một số tùy chọn khi bấm chuột phải vào đối tượng như Delete, Duplicates, Save to local file,…

Cách cài đặt phần mềm Scratch 3.0

Phần mềm Scratch 3.0 giúp bạn tự lập trình game, ảnh. Từ đó, tư duy lập luận của bạn sẽ logic hơn. Cài phần mềm scratch 3.0 gồm 6 bước đơn giản dưới đây.

Cụ thể:

Bước 1: Truy cập link tải phần mềm Scratch 3.0 cho máy tính

  • Tải phần mềm Scratch 3.0 cho Windows:  https://scratch.mit.edu/download.
  • Tải phần mềm Scratch 3.0 cho MacOS: https://scratch.mit.edu/download.

Nhấn vào hệ điều hành mà bạn đang sử dụng để tải phần mềm và chờ quá trình tải xuống hoàn tất.

Bước 2: Mở thư mục chứa bộ cài Scratch desktop mà bạn đã tải về, nhấn chuột phải lên bộ cài và chọn Run as Administrator.

Bước 3: Chọn Run.

Bước 4: Hộp thoại Scratch Desktop Setup sẽ xuất hiện. Yêu cầu bạn chọn quyền có thể truy cập sau khi tải phần mềm về máy tính.

Tại đây, bạn có thể chọn:

  • Anyone who uses this computer (all users): Bất kỳ người nào sử dụng máy tính này.
  • Only for me: Chỉ mình bạn. Sau đó nhấn Install.

Bước 5: Chờ quá trình cài đặt hoàn tất > Chọn Finish.

Bước 6: Bạn cần chờ vài giây để phần mềm tự khởi động sau khi nhấn Finish và bạn đã có thể lập trình offline mà không cần phải kết nối mạng.

Lý do nên cho trẻ con học lập trình scratch sớm?

Scratch khuyến khích phát triển tư duy sáng tạo và logic cho trẻ. Các em sẽ tự lên ý tưởng, xây dựng và hoàn thiện sản phẩm trên phần mềm lập trình này.

Những lý do nên cho trẻ con học lập trình scratch sớm bao gồm:

  • Rèn luyện khả năng tỉ mỉ, kiên trì của trẻ.
  • Xây dựng niềm say mê học tập, tính tự giác.
  • Lập trình Scratch giúp trẻ có thể thỏa sức tưởng tượng. Đồng thời thực hiện dự án của mình bằng cách kéo thả đơn giản.
  • Scratch cho phép trẻ sử dụng chính ý tưởng của mình để lập trình ra các sản phẩm cụ thể.
  • Scratch giúp trẻ biết chọn và thử nghiệm các ý tưởng mới. Đồng thời giúp trẻ biết phát hiện và giải quyết các lỗi phát sinh.

Hướng dẫn chi tiết cách lập trình scratch cơ bản

Làm quen khung điều khiển của scratch

Khung điều khiển của phần mềm Scratch có 3 Tab thông tin là Lệnh (Code), Thiết kế (Costumes) và âm thanh (Sounds).

  • Lệnh (Code): Đó là nơi chứa danh mục các lệnh để lập trình nên các đối tượng trong Scratch.
  • Thiết kế (Costumes): Là nơi chứa các thiết kế và các giao diện khác nhau của đối tượng.
  • Âm thanh (Sounds): Nơi có chứa âm thanh khác nhau của đối tượng.

Cửa sổ lệnh trên giao diện chính

Cửa sổ lệnh là nơi chứa các lệnh để điều khiển hoạt động của nhân vật. Chúng ta sẽ kéo các lệnh từ khung điều khiển sang cửa sổ này và lắp ghép các khối lệnh khác nhau; để tạo thành một “chương trình” để điều khiển đối tượng.

Cửa sổ lệnh trên giao diện chính

Sân khấu (Stage)

Sân khấu là nơi biểu diễn của các đối tượng, hiển thị hình ảnh và các hiệu ứng đồ họa. Đây chính là nơi người dùng sẽ tương tác với sản phẩm do chính chúng ta tạo ra.

Nhân vật (Sprites)

Là khu vực quản lý các nhân vật của phần mềm. Tại khu vực này, người dùng có thể thực hiện các thao tác như tạo thêm nhân vật, chỉnh sửa ngoại hình và trang phục cho nhân vật. Khi lập trình Scratch 3.0 chạy lần đầu tiên. Nhân vật chính của bạn chính là chú mèo Scratch.

Ảnh nền, phông nền (Background)

Phông nền là khu vực quản lý, chỉnh sửa, thêm mới các ảnh nền hiển thị trên sân khấu ở giao diện chính của phần mềm.

Lưu ý: Đối với Background, người dùng nên xây dựng những khối lệnh riêng; để bảo đảm an toàn.

Câu hỏi thường gặp

Độ tuổi phù hợp với ngôn ngữ scratch là bao nhiêu?

Độ tuổi phù hợp nhất để học lập trình scratch là từ bậc tiểu học đến 16 tuổi. Bởi đây là giai đoạn trẻ có khả năng thu nạp và tiếp nhận những kiến thức bên ngoài để sáng tạo rất tốt. Ngôn ngữ scratch sẽ kích thích khả năng sáng tạo và phân tích logic của trẻ.

Những tài nguyên có sẵn cho việc học scratch là gì?

Scratch cung cấp rất nhiều tài nguyên để hỗ trợ người dùng khi mới bắt đầu sử dụng. Trong đó có các tính năng nổi bật là Hướng dẫn khi mới bắt đầu sử dụng (PDF), các loại thẻ Scratch,… Bạn cũng có thể tìm hiểu về các nguồn tài nguyên của Scratch qua công cụ Trợ giúp Scratch.

Những tài nguyên có sẵn cho việc học scratch là gì?

Các bậc cha mẹ nói gì về ngôn ngữ scratch?

Theo chia sẻ của scratch, họ đã luôn nhận được các Email khen ngợi về chất lượng. Lời cảm ơn và ủng hộ họ tiếp tục phát triển phần mềm.

Một số chia sẻ của phụ huynh khi con được học lập trình Scratch:

“Tôi chỉ muốn cảm ơn tất cả các bạn đã tạo ra scratch và cung cấp nó miễn phí. Con tôi đang làm những điều tuyệt vời mà chúng cho là vui vẻ. Nhưng tôi biết đó là giáo dục, có giá trị, và đáng làm. Cảm ơn các bạn rất nhiều!!! “

“Cô con gái hay ngượng ngùng nhưng có khuynh hướng kỹ thuật. Tôi thấy lập trình scratch là một điều kì diệu và an toàn để bé sáng tạo. Bé dành mọi thời gian rảnh rỗi để tạo ra những mẩu hoạt hình khá khó và chia sẻ chúng với cộng đồng scratch. Diễn đàn đã cho bé được tiếp xúc với những bạn khác có cùng ý tưởng để cùng trao đổi,…”

Scratch nổi tiếng là ngôn ngữ lập trình dành cho trẻ em. Về lợi ích của scratch thì quả thực là không kể hết được. Mong rằng những thông tin mà GiaiNgo cung cấp trên đây sẽ giúp bạn hiểu scratch là gì và có cách vận dụng phù hợp cho con em mình.